De emotionele ups en downs in een codependent relatie zijn vaak erg vermoeiend voor beide partners. Codependents proberen vaak anderen te veranderen, terwijl ze hun eigen pijn daarmee verbergen. De constante maskering van gevoelens zorgt voor een ongezonde dynamiek in relaties.

De spanning eist zijn tol op, want na verloop van tijd leiden deze patronen tot onuitgesproken woede en wrok voor beide partners. Het zorgt ervoor dat je je beide alleen en afgewezen voelt. Maar in werkelijkheid ben je beide misschien bang om jezelf te confronteren met je eigen gevoelens en behoeften, waardoor dit patroon wordt versterkt. 

Een codependent relatie wordt over het algemeen gekenmerkt door:

Let op je innerlijke criticus

We hebben allemaal een continue dialoog van gedachten in ons hoofd. Deze gedachten zijn zowel positief als negatief en spelen een grote rol in het bepalen van je stemming en plezier. Wat je denkt, creëer je. Elk probleem begint met een gedachte. De codependent richt zich vaak op wat niet werkt. Zie jij alles als een probleem dat opgelost moet worden? Dit creëert een disfunctionele dynamiek, waar de andere persoon zich als “het probleem” voelt in plaats van een gelijke. 

Codependents nemen vaak verantwoordelijkheid voor alles om hen heen – inclusief voor wat hun dierbaren aan het doen zijn. Ze hebben meestal een lange to do-lijst in hun hoofd. Niets is ooit klaar, want er is altijd wel iets anders te doen. Dit creëert een berg van stress die, wanneer onuitgesproken, verandert in woede.

Besteed eens aandacht aan wat je tegen jezelf zegt en je zult zien hoe je gedachtes je leven beinvloeden. Bijvoorbeeld de gedachte: “Als mijn partner zou stoppen met drinken, zou alles in orde zijn.” Je denkt dat als anderen zullen veranderen, je leven beter zal worden. Helaas, niemand heeft de kracht om anderen te veranderen, zodat dit leidt tot een hoop frustratie. Het verbeteren van je innerlijke stem helpt je je te concentreren op wat je wel kunt controleren – jezelf! Dit betekent dat je verwachtingen van anderen kunt loslaten.

Stel je verwachtingen bij

Codependents hebben vaak onrealistische verwachtingen in relaties. Het hebben van verwachtingen in relaties is normaal. Het is prima om te verwachten dat je echtgenoot trouw is, of een vriend jou steunt. Echter wanneer je van mensen verwacht dat ze iemand zijn die ze niet zijn – worden die verwachtingen onrealistisch. Je zorgt er eigenlijk zelf voor dat je wordt teleurgesteld.

Zeg je vaak dingen tegen jezelf als …

  • Ik zou dit niet hoeven te vragen, de ander moet snappen hoe ik me voel of wat ik nodig heb
  • Ik ga het gewoon harder proberen of meer mijn best doen
  • Als hij/zij alleen maar … zou doen, zou alles geweldig zijn
  • Waarom kan hij/zij niet veranderen?
  • Waarom kan hij/zij mij geen dingen geven, zoals ik dat doe?

Iets verwachten is denken dat anderen weten wat je nodig hebt, zonder het te vragen. Na verloop van tijd hoop je dat ze het snappen, omdat je blijft geven wat je hoopt te krijgen. Maar zo werkt het niet. Elke persoon heeft zijn eigen taal van de liefde, en het leidt tot woede als gevoelens en behoeftes niet uitgesproken worden.

Eerlijk zijn over wat je nodig hebt geeft anderen de gelegenheid om van je te houden. De enige manier waarop jouw codependent relatie kan verbeteren, is als je direct kunt vragen wat je wilt. Als de ander niet goed omgaat met jouw oprecht uitgesproken kwetsbare gevoelens en behoeftes, zegt dit iets over de ander en niet over jou.

Laat wrok los

Vasthouden aan wrok vergiftigt jou en niet de ander. Je vermijdt wellicht conflicten omdat je aardig gevonden worden belangrijker vindt dan zelfzorg. Het niet willen kwetsen van iemands gevoelens wordt jouw primaire doel. Als gevolg daarvan bouwt wrok zich op. Een waslijst aan oud zeer wordt onder het tapijt geschoven totdat je het niet meer binnen kan houden. Het gif komt eruit door middel van sarcastische opmerkingen, of je ontploft uiteindelijk om iets anders.

Omgaan met emoties is een belangrijk onderdeel van gezonde zelfzorg. Het beïnvloedt ook de tevredenheid over de relatie. Als je leert hoe je om kunt gaan met emoties, geeft het de relatie een kans om te helen. Het geven van een stem aan je zorgen kalmeert de wrok.

Wat kun je doen?

1. Druk je frustraties uit of houd heftige emoties bij door middel van schrijven in een emotiedagboek. 

2. Bedenk wat je zou willen zeggen op een volwassen manier tegen de persoon die je iets kwalijk neemt

3. Neem je gevoelens en behoeftes daarbij serieus, net als je grenzen als die overschreden worden.

4. Blijf bij de feiten en vermijd oordelen en schuld.

5. Neem verantwoordelijkheid voor jouw deel in de situatie.

6. Als er veel oude pijn is die voortdurend getriggerd wordt in je relatie, ga in therapie om de pijn van je innerlijke kind te verwerken.

Punt 5, kijken naar jouw deel, vergt moed. Klagen over anderen is makkelijk. Als je jouw bijdrage kunt inzien, is empathie eenvoudiger en vermindert het de wrok. Het is moeilijk om toe te geven, maar als je erover nadenkt, nam jij acties (of geen acties) die een rol hebben gespeeld bij de uitkomst.

Positief tegen jezelf praten, het aanpassen van verwachtingen, communiceren over behoeftes en gevoelens en het loslaten van wrok, helpt om patronen te doorbreken in codependent relaties. Het vergt oefening om jezelf op de eerste plaats te zetten en de waarheid te zeggen. Leren hoe je authentiek kunt zijn en goed voor jezelf zorgen in relaties is een belangrijk doel van herstel bij codependentie.

Natuurlijk kan het ondanks dat jij oprecht en emotioneel authentiek communiceert nog zo zijn dat de ander niet goed omgaat met jouw kwetsbare gevoelens. Dat is pijnlijk en verdrietig, maar door dat te voelen kan je ook eerder tot de conclusie komen dat je te maken hebt met iemand die niet goed met jou omgaat en kun je jezelf oprecht afvragen of je in deze relatie wilt zijn.