Authenticiteit in plaats van schaamte
Authenticiteit is het tegenovergestelde van schaamte. Authenticiteit onthult wie we werkelijk zijn en stelt ons in staat ons op een diepere manier te verbinden met anderen. Schaamte verbergt juist wie we zijn en maakt dat we geen echte verbinding aan kunnen gaan vanuit ons ware zelf.
Schaamte creëert codependentie symptomen – zoals het opofferen van onze behoeften en “ja” zeggen wanneer we dat liever niet doen – allemaal om geaccepteerd te worden door iemand anders.
Schaamte vervormt onze communicatie en het beschadigt onze relaties. Het zorgt er voor dat wij de “controle” houden en daarmee verliezen we ons zelf. We betuttelen, bekritiseren, beschuldigen, ontkennen, trekken ons terug, gaan in de aanval, maken loze beloften om een relatie vast te houden en onszelf gerust te stellen dat het goed met ons gaat, zelfs als het niet waar is.
Het verbergen van wie je bent
Voor de meesten van ons is het verbergen van ons ware zelf zo vanzelfsprekend, dat tegen die tijd dat we volwassen zijn, we het contact verloren zijn met wie we werkelijk zijn. We zijn gewend geraakt aan voorspelbare rollen, die werkten in ons gezin, op school en op het werk. We offeren een zekere mate van vrijheid, spontaniteit, kwetsbaarheid en authenticiteit van onszelf op.
Zelfs als de dingen er goed uitzien aan de buitenkant, als we niet in een gewelddadige relatie zitten, of eentje die onder druk staat door verslaving of oneerlijkheid, kunnen we ons ellendig voelen, een ongemakkelijke ontevredenheid voelen, zonder te weten waarom.
Als we ooit een vurige liefde hebben gevoeld, of plezier in het leven hebben gehad, kunnen we ons gevangen voelen en ons afvragen waar onze passie en enthousiasme voor het leven zijn gebleven. We zijn aan het ‘overleven’ in plaats van te leven, we zijn gestopt het risico te nemen onszelf en kwetsbaar te zijn. Daarmee zijn we onze authenticiteit kwijtgeraakt.
Je kwetsbaar opstellen
Soms, als we verliefd worden, stellen we ons open. Liefhebben en het gevoel geaccepteerd te worden in de ogen van onze geliefde, haalt ons acuut uit onze overlevingsmodus. We voelen ons tot leven komen. We herontdekken onze ware zelf door het proces van jezelf kwetsbaar opstellen. We onthullen delen van onszelf, die we normaal gesproken niet ervaren of laten zien. Dit is de reden waarom liefde ons het gevoel geeft dat we leven.
Na een tijdje ontdekken we dingen waar we een hekel aan hebben bij onze partner. Onze gevoelens raken diep gekwetst, onze behoeften conflicteren, we zijn het niet met elkaar eens en keuren dingen af. In een poging om vast te houden aan de liefde, gaan we dingen voor onszelf houden, trekken we ons terug, manipuleren we met woorden en daden, of proberen we zelfs onze partner te veranderen in de persoon zoals we wilden dat hij of zij was.
Als dingen zich opstapelen, dreigt het risico minder kwetsbaar en eerlijk tegen elkaar te zijn groter te worden. Zelfs als er woorden van liefde worden gesproken is de intimiteit verdwenen. Beide partners verlangen naar verbinding, maar voelen zich leeg en eenzaam zonder intimiteit, vanwege hun angst voor afwijzing en verlies. We houden het vol, of lijden pijn als de relatie eindigt. Scheidingen kunnen nog meer schaamte veroorzaken, ons gevoel van eigenwaarde wegnemen en we verhogen de muurtjes om ons heen, wat het kwetsbaar zijn weer en nog meer riskanter maakt!
Authenticiteit vereist moed
Authenticiteit en intimiteit vereist moed. Elke stap die we zetten richting authenticiteit geeft risico op pijn, kritiek en afwijzing, maar het hoofd bieden aan deze risico’s bevestigt ook wie we echt zijn. Natuurlijk doet afwijzing en verlies pijn, maar paradoxaal genoeg, laat het risico om kwetsbaar te zijn ons ook veiliger voelen.
Onze verdediging verzwakt ons juist. Wanneer we onze schaamte verminderen, bouwen aan onze eigenwaarde, autonomie en ons vermogen om assertief te zijn en grenzen te stellen, kunnen we ons veiliger voelen.
Wanneer wij authentiek zijn, nodigt het onze partner uit hetzelfde te doen. Het houdt de liefde in leven en er wordt meer aan onze emotionele behoeften voldaan. Wij voelen ons niet alleen sterker als we eerlijk zijn, het vermindert onze schaamte. Het vermijdt ook de talloze verdedigingen, misverstanden en conflicten die we anders zouden veroorzaken.
Hoe je authentiek kunt zijn
Onze kwetsbaarheid met anderen delen, vraagt dubbel zo veel moed. Om te beginnen moeten we eerlijk zijn tegen onszelf en in staat zijn onze emoties te voelen en onze behoeften te bepalen. Sommigen van ons zijn gevoelloos geworden voor onze eigen emoties, hebben geen idee wat onze behoeften zijn en voelen schaamte vanuit de kindertijd. Wanneer één emotie er niet mag zijn en wordt weggedrukt, vervlakken ze min of meer allemaal. Dat is de reden dat we onze levendigheid uit gaan schakelen. Als we onze behoeften niet erkennen, zal er niet aan voldaan worden!
Stap 1: Bepaal je gevoelens en behoeften
De eerste stap om effectief en authentiek te kunnen communiceren, is kunnen benoemen wat we voelen en nodig hebben. Mensen zeggen vaak dat iets hen “van slag” maakt. Ik heb geen idee of ze dan boos zijn, bezorgd, angstig of verdrietig. Emoties kunnen verwarrend zijn. Gekwetst zijn doet zich bijvoorbeeld vaak voor als boosheid, wrok camoufleert schuld, woede verbergt schaamte en verdriet verbergt woede. Een belangrijk symptoom van codependentie is ontkenning, met inbegrip van de ontkenning van gevoelens en behoeften (vooral emotionele behoeften).
Wanneer we boos zijn, terwijl het een verdedigingsmechanisme voor schaamte is, beschadigt dit onze relaties en duwt het anderen weg – meestal het tegenovergestelde van wat we werkelijk willen. Op dezelfde manier als we geloven, dat we zelfvoorzienend moeten zijn, eren we misschien niet onze eigen behoeften en vragen we geen support. Met als gevolg dat we ons uiteindelijk eenzaam en haatdragend voelen. Onze emoties opschrijven in een emotiedagboek is een goede manier om onze ware gevoelens en behoeftes te ontcijferen.
Stap 2: Eer je gevoelens en behoeften
We moeten onze gevoelens en behoeften niet alleen erkennen, maar ook eren als we het risico nemen ze bloot te stellen aan anderen. Door het opgroeien in een disfunctioneel gezin hebben veel codependents schaamte geïnternaliseerd en veroordelen we gevoelens en behoeften. We zijn ons ook niet bewust van de schaamte, die deze gevoelens verbergt en bespot. Werken met een deskundig therapeut zal je helpen weer te kunnen voelen en accepteren wat je behoeften zijn en deze zonder zelf-oordeel te accepteren.
Stap 3: Verbeteren van je gevoel van eigenwaarde en grenzen
Het vergt opnieuw moed om het ultieme risico te nemen te delen wat we voelen en nodig hebben. Zonder gevoel van eigenwaarde en grenzen nemen we dingen persoonlijk op en vallen terug in schaamte. Onze prikkelbare verdediging wordt onmiddellijk getriggerd en vernietigt de emotionele veiligheid die we proberen te creëren.
Aan de andere kant ontlenen we moed aan het nemen van risico’s. Het nemen van de sprong om kwetsbaar te zijn bouwt eigenwaarde op en versterkt ons. Met meer gevoel van eigenwaarde en verbinding met onszelf verbeteren onze grenzen. Flexibele grenzen stellen ons ook in staat om te onderscheiden wanneer, waar, hoe en voor wie we kwetsbaar zijn. We zijn ons er bewust van dat we los staan van anderen en we zijn in staat om hun reacties toe te staan.
Stap 4: Leren om assertief te zijn
Er zijn constructieve en destructieve manieren om onze kwetsbaarheid te communiceren. De meesten van ons hadden een gebrek aan rolmodellen in onze gezinnen, waar onze manier van communicatie is aangeleerd. Het ontwikkelen van assertieve vaardigheden bouwt niet alleen aan een gevoel van eigenwaarde, maar stelt ons in staat om op een effectieve manier te communiceren, wat verbinding bevordert. Dit is vooral belangrijk wanneer we “negatieve” gevoelens willen delen over dingen waar we niet van houden, of niet willen. Bovendien, wanneer we grenzen kunnen stellen en “Nee” zeggen, kunnen we het ook meer toelaten als men dat ook tegen ons zegt.
Stap 5: Koester jezelf
Wij hebben geen controle over de reactie van andere mensen, dus moeten we ook weten dat we onszelf en ons innerlijke kind kunnen koesteren en ondersteunen. Dit verhoogt onze autonomie. De meeste codependents hebben geen goede, ouderlijke voorbeelden van koesteren. Het hebben van ondersteunende relaties en de mogelijkheid onszelf gerust te stellen zorgen ervoor dat we minder codependent zijn van anderen. Het is ook onderdeel van het genezen van schaamte en het bouwen aan zelfrespect. Redelijke risico’s nemen bouwt ook aan een gevoel van eigenwaarde en zelfstandigheid.
Stap 6: Ondersteuning krijgen
Werken met een ervaren therapeut is in het algemeen noodzakelijk om onze oude, negatieve programmering ongedaan te maken en ons te steunen in het proberen van nieuw gedrag. Als we eenmaal beginnen met authentiek te leven, herwinnen we onze spirit en de vreugde in het leven en creeren we gezonde relaties.
Bron: Darlene Lancer
wil jij leren hoe je codependentie patronen kunt doorbreken?
Volg een therapeutisch traject bij Sarah Hofman in Enkhuizen of doorbreek je ongezonde relatiepatronen tijdens een therapieweek op Samos.
Werk je liever in je eigen omgeving en op je eigen tempo aan je proces, doe dan de online training “Doorbreek je codependentie patronen.”
Hoi Sara,
Ik heb geen last van schaamte.
40jaar afgesneden geweest van mijn gevoel. Pas 3 jaar geleden geleerd over behoeftes. Stukje bij beetje leer ik gevoelens herkennen en mezelf niet af te sluiten. Mijn hele leven heb ik oprecht geloofd dat ik een slecht mens was, waarvan niet gehouden kon worden. Totdat ik niet meer verder wilde leven. Heel veel ontdekt de afgelopen jaren, maar nog steeds in “gevecht” met mezelf. Over wel of niet iets voelen of de betekenis daarvan. Veel last van onzekerheid, klopt het wel wat ik voel. Maar schaamte nee, dat voel ik niet. Betekent dit dat ik het ontken? De overtuiging dat ik een slecht mens was kwam voort uit het bedenken van een reden voor alle ellende, maar niet omdat ik dacht dat het mijn schuld was. Ik dacht dat ik het niet goed genoeg deed.
Ik zou een reactie op prijs stellen ?
Groetjes Angelique
Beste Angelique, schuld en schaamte worden vaak door elkaar gehaald en lijken soms ook erg op elkaar. Schuld is wanneer je het gevoel hebt dat je niet goed genoeg doet en schaamte is wanneer je het gevoel hebt dat je niet goed genoeg bent. Ik lees dat je hebt geloofd dat je een slecht mens was, dat klinkt als schaamte. Gelukkig schrijf je “was”en ik hoop dan ook dat je nu iets anders over jezelf kan geloven!
Ik ben nu 76 jaar.
Tot mijn 70e een.pleaser geweest. Ik vond dat in mijn.relaties/vriendinnen etc. Niet hetzelfde terug kreeg dan dat ik gaf.
Voelde mij daardoor verdrietig, afgewezen, alleen. Ook wrokkig.
Zei vaak dingen die anderen wilden.horen.
Strooide met complimenten.
Wel.altijd gemeend.
Waarom.kreeg ik.nooit eens een compliment?
Tot dat ik me zo verraden voelde door een vriendin, ik daar zo verdrietig door was heb ik gezegd het is genoeg.
Doe het mezelf niet meer aan
Ben mezelf meer dan ooit.
Zeg mijn mening eerlijk.
Maak het niet mooier maar ook.niet erger wanneer iemand iets persoonlijks aan mij vraagt.
Haal.mezelf niet meer onderuit met zgn grapjes over mijn gewicht, onhandigheid.
Zoek geen confrontatie meer.
Maar oprechte belangstelling.
Probeer egoloos te leven.
Ook.wanneer mij niets wordt gevraagd of als er voor mij geen belangstelling is. Dan voel.ik.me rustig.
Soms loop.ik.nog in de val.
Maar ik ben bewust er van.
Dank je wel.Sarah voor je mooie blogs.
Het houdt mij scherp.
Kan iedereen aanraden wordt jezelf verloochen jezelf niet. Meeste mensen spelen toneel trap.er niet in. Voel je nooit minder.
Niets is wat het lijkt in meeste gezelschappen
Succes allemaal.