Parentificatie – Neem je te veel verantwoordelijkheid op je schouders?

Ben je iemand die zich snel verantwoordelijk voelt? Ook als je het eigenlijk helemaal niet bent? Durf je nee te zeggen of grenzen aan te geven als iemand je vraagt iets te doen? Als een ander het niet doet op de manier zoals het moet, doe jij het dan maar? Als een geliefde, vriend of familielid in de problemen zit, ben jij er dan om deze problemen op te lossen?

Het kan zijn dat je dit allemaal doet, omdat je dit al heel lang gewend bent te doen en je niet beter weet. Misschien krijg je er ook waardering voor en is het een onderdeel van je identiteit geworden. Maar ondertussen gaat het toch ten koste van jezelf, je vrije tijd, je rust of leuke dingen waar je nu niet aan toekomt. Jouw gevoelens en behoeftes worden aan de kant gezet.

Wat heeft dit te maken met je kindertijd?  

Veel mensen die te veel verantwoordelijkheid op hun schouders nemen en daardoor sneller burn out zullen raken, zijn geparentificeerde kinderen.

Wat is parentificatie?

Parentificatie is een rolverwisseling of grensvervaging tussen ouder en kind. Je hebt als kind verantwoordelijkheden gekregen of genomen die eigenlijk niet jouw verantwoordelijkheden waren. Deze waren niet passend bij jouw leeftijd. Dit kunnen praktische verantwoordelijkheden zijn maar ook emotionele. Vooral de laatste zijn voor de emotionele ontwikkeling van kinderen belastend en beschadigend.

Kindrollen

Vanuit loyaliteit zal een kind in het gat springen wat er in het gezinssysteem is. Dit kunnen allerlei rollen zijn die het gezinssysteem helpen functioneren. Zoals het perfecte kind, de clown, de zondebok, het kind dat kind moet blijven, het verloren kind. Het kind gaat zich identificeren met deze rol en hiermee wordt het oorspronkelijke authentieke kind aan de kant gezet.

Wat was jouw rol in het gezin van herkomst?

Heb jij misschien een verzorgende rol gehad? Was een van je ouders wellicht ziek of verslaafd? Of speelde er emotioneel het een en ander? Hoe was dat voor jou? Welke rol vervulde je daarin? Kreeg je daar waardering voor? Werd erop gelet of jij die rol wel op je kon nemen, gezien je leeftijd? Of werd je helemaal niet gezien? Stond je er alleen voor en waren je ouders er niet echt voor je, waardoor je emotioneel verwaarloosd werd en je op die manier al veel te jong volwassen moest zijn?

Parentificatie is schadelijk als je belast bent met volwassen taken of emoties waar je gezien je leeftijd en emotionele ontwikkeling nog niet aan toe bent. Als je deze taken of emoties toch op je neemt, voel je je als kind waarschijnlijk sterk en goed. Maar in feite ben je alleen bezig met hoe de situatie voor je ouder(s) is. Het voor hen op te lossen. Je hebt niet geleerd te voelen hoe de situatie voor jezelf is en krijgt niet wat je nodig hebt. Codependentie patronen zijn een logisch gevolg.

Als vanzelf neem jij taken en verantwoordelijkheden op je schouder, ook als het te zwaar voor je is. Als je nee zou zeggen zou je innerlijke kind zich schuldig voelen, of angstig of iets anders wat je vroeger zou hebben gevoeld als je deze taak niet op je genomen had. Het kan lastig zijn om deze strategie of rolverwisseling los te laten en het innerlijk kind alsnog kind te laten zijn. Maar wel noodzakelijk om het kind in jou te laten helen en meer ruimte voor jezelf te krijgen. Te voelen dat je niet verantwoordelijk bent voor taken of emoties van anderen. Dat je al genoeg hebt aan eigen verantwoordelijkheden en emoties. Vooral als die nooit echt ruimte hebben gehad.

Neem jij ook te veel verantwoordelijkheid op je schouders? En wil jij deze en andere codependentie patronen doorbreken? Misschien is onze inspiratiereis naar Griekenland iets voor jou!