Grenzen beïnvloeden je leven en je relaties met mensen. Mensen die worstelen met codependentie worstelen vaak met grenzen. Vooral in het bewaken van grenzen maar soms ook in het overschrijden van andermans grenzen. Er zijn 4 typen grenzen:
- Materiële grenzen;
- Fysieke (inclusief seksuele) grenzen;
- Mentale grenzen;
- Emotionele grenzen.
Materiële grenzen
Materiele grenzen gaan over bezittingen en geld. Mensen zonder grenzen geven en lenen uit zonder voorbehoud. Ze nemen en lenen zonder toestemming of zonder terugbetalen en hebben geen respect en waarde voor andermans bezittingen.
Fysieke en seksuele grenzen
Fysieke grenzen gaan over privacy en hoe, aan wie en wanneer je iemand jouw persoonlijke ruimte binnenlaat. Als kinderen geen recht hebben op hun privacy of als controle over hun eigen lichaam niet is gerespecteerd zijn hun fysieke grenzen beschadigd. Je kunt iets merken van iemands fysieke grenzen aan de manier hoe ze dichtbij komen. Of het nu bij een handschudding, een omhelzing of een kus is waarbij jij je terugtrekt en ze gaan toch door, weet je dat ze geen respect hebben voor jouw grenzen, wellicht ook niet voor hun eigen grenzen en dat hun grenzen anders liggen dan de jouwe. Een ander voorbeeld is iemand die opbelt op een onfatsoenlijk tijdstip of een eenzijdige monoloog houdt zonder sensitief te zijn naar de luisteraar. Natuurlijk heeft de luisteraar die geen grenzen stelt ook onduidelijke grenzen.
Mentale grenzen
Mentale grenzen gaan over meningen en overtuigingen. Of je wel of niet je eigen mening en overtuiging kunt formuleren en er aan vasthouden; als je daarin uitgedaagd wordt zonder rigide of dogmatisch te worden. Als je tijdens het opgroeien niet werd toegestaan voor jezelf na te denken of je eigen beslissingen te nemen of dat deze meningen niet gerespecteerd werden, dan weet je ook niet wat je nu vindt of gelooft. Als je het wel denkt te weten kan je snel in de war raken, je overtuiging loslaten of erg boos worden in een discussie.
Emotionele grenzen
Emotionele grenzen zijn subtiel en moeilijk te begrijpen. Ze gaan over je emotionele rechten en verantwoordelijkheden en scheiden jouw emoties van die van anderen. Mensen met gezonde emotionele grenzen verliezen zich niet in intieme relaties. In een gezonde relatie is ieders emotionele identiteit duidelijk. De integriteit van ieders emoties wordt gerespecteerd, zodat ze dichtbij elkaar en intiem kunnen zijn en tegelijkertijd zelfstandig blijven. Ze zullen dingen niet snel persoonlijk opvatten.
Codependentie en gezonde grenzen
Waarom ervaren Codependents vaak geen gezonde grenzen? Als jouw gevoelens niet gerespecteerd werden in je kindertijd vind je het moeilijk om aan te voelen wanneer iemand over je grenzen gaat. Je weet niet goed wat je nu precies voelt, of je nu boos of verdrietig bent of misschien wel schaamte of vernedering ervaart. Of misschien voel je alleen de emoties van de ander en weet je helemaal niet wat je zelf voelt. Door emotionele verwaarlozing weet je je gevoelens misschien niet goed onder woorden te brengen en heb je ook niet het gevoel dat je voor deze gevoelens mag opkomen en grenzen mag stellen. Misschien word je dagenlang of helemaal niet boos als iemand je grenzen overschrijdt.
Onduidelijke grenzen kunnen je het gevoel geven verantwoordelijk te zijn of erger, schuldig te zijn als iemand anders zich niet goed voelt. Je wilt meteen iets doen als iemand problemen heeft of emotioneel is. De problemen van de ander worden daarmee jouw problemen. Je neemt meer dan 50% van de verantwoordelijkheid in de relatie op je en als het niet werkt, geef je jezelf de schuld. Je probeert met de behoeftes van de ander om te gaan alsof ze je eigen behoeftes zijn. Hierdoor verlies je jezelf.
Werken aan gezonde grenzen is een van de dingen om aan te werken als je gezonde en liefdevolle relaties wilt opbouwen.
