Hoog Sensitief Persoon (HSP)
In 1997 schreef Elaine Aron het boek “The Highly Sensitive Person”. Ze beschrijft de hoog sensitieve persoon als gevoeliger voor geluiden, texturen en externe stimulatie. Ze beschrijft dat hoog sensitieve personen meer en dieper nadenken. Ze verwerken gevoelens van nature dieper.
Volgens Aron zijn enkele tekenen dat je mogelijk een hoog sensitief persoon bent: gevoelig voor fel licht, sterke geuren en harde geluiden. Je raakt misschien overprikkeld wanneer je gehaast bent. Je ontloopt het liefst gewelddadige tv-programma’s en trekt je terug, wanneer je stress ervaart.
HSP: reactie op trauma? of is iemand van nature hooggevoelig?
Hoog sensitieve kinderen hebben een rijk en complex innerlijk leven en worden door volwassenen vaak als verlegen en introvert gezien. Een belangrijk feit om te weten over hoog gevoelige personen is dat zij op deze manier zijn geboren. In de klassieke vraag over nature/nurture, toont wetenschappelijk onderzoek aan dat hoogsensitiviteit wel degelijk nature, dus aangeboren is.
Dus je ouders hebben het – door de manier waarop ze je hebben opgevoed – niet veroorzaakt dat je uiterst gevoelig bent. Maar reageert het hooggevoelige kind anders op emotionele verwaarlozing dan een niet-gevoelig kind? Ik denk het wel. Gebaseerd op de ervaringen met de vele emotioneel verwaarloosde volwassenen waar ik mee gewerkt heb, zou ik die vraag met een volmondig ja beantwoorden.
Opgroeien in een emotioneel verwaarlozend gezin
Een hoog sensitief kind dat opgroeit in een emotioneel verwaarlozend gezin ervaart een diep gevoel van eenzaamheid. Ook in een groot gezin. Het is een proces waarbij emoties worden genegeerd of afgewezen. Er wordt niet of niet vaak genoeg gevraagd hoe je je voelt, wat je wilt of wat je nodig hebt. Emoties en ervaringen worden niet besproken of begeleid. Je wordt niet gesteund in emotioneel moeilijke situaties.
In het emotioneel verwaarlozende gezin is het niet zozeer het probleem wat je ouders doen. Het is het tegenovergestelde. Het probleem zit hem in wat je ouders niet of onvoldoende doen: waarde geven aan en reageren op jouw emotionele behoeften. Dit kan erg verwarrend zijn.
Vooral omdat het gezin er -voor veel emotioneel verwaarloosde kinderen- vanaf de buitenkant (en soms ook van binnenuit) heel normaal uitziet. Kinderen die in een emotioneel verwaarlozend gezin opgroeien, internaliseren vaak de volgende boodschappen:
“Jouw gevoelens zijn een last, of niet van belang.”
“Jouw wensen en behoeften zijn niet belangrijk.”
“Je staat er alleen voor, er is geen hulp.”
Hoog sensitiviteit, een zwakte of een kracht?
De hoog sensitieve persoon wordt dus geboren met speciale gevoeligheden. Het zijn diepe denkers en voelers, ze reageren sterk op emoties van henzelf en van anderen. Hoog sensitieve personen worden gemakkelijker overweldigd. Ze hebben meer empathie voor anderen. Stel je eens voor dat je een diep doordenkend, intens gevoelig kind bent en opgroeit in een gezin dat niet diep denkt of gevoelig is…
Stel je voor dat je intense gevoelens worden genegeerd of ontmoedigd…
Stel je voor dat je bedachtzaamheid wordt gezien als een zwakte in plaats van een mooie eigenschap…
Stel je voor dat de mensen om je heen sneller of harder zijn in hun uitingen, dat het voelt alsof ze op een andere planeet wonen dan jij. Wat moet je doen met je krachtige gevoelens als verdriet, pijn, woede, of verwarring?
Je grote verlangens en behoefte aan verbinding en diepgaande gesprekken. Je intense ervaringen. Hoe probeer je ertussen te passen? Veel hoog sensitieve personen hoorden oordelen van ouders en broers en zussen, zoals:
“Je bent overdreven emotioneel.”
“Wees niet zo’n baby.”
“Stop met overdreven reageren.”
“Je bent overgevoelig.”
In sommige gezinnen worden grappen gemaakt. Sommigen worden berispt en uitgelachen, of geïdentificeerd als “de zwakke”, “de trage”, vanwege de meer doordachte verwerking. Of “de jankerd “, “de aansteller”, vanwege hun onbegrepen emoties. Of “de dromer” vanwege het rijke en complexe innerlijke leven.
Schaamte
De meeste emotioneel verwaarlozende gezinnen weten niet dat emoties belangrijk zijn. Ze voelen zich over het algemeen ook zeer ongemakkelijk met de gevoelens van hun gezinsleden en ontmoedigen meestal passief of actief het uiten van alle gevoelens. Wat als een bepaald kind dieper voelt dan de rest? Wat leert het in dit gezin over zijn gevoelens? Hoe zal het leren zijn gevoelens te waarderen, tolereren en te begrijpen?
Het HSP-kind in een emotioneel verwaarlozende familie leert dat het overdreven emotioneel is. En aangezien onze gevoelens de meest diepe persoonlijke expressie zijn van wie we zijn, leert het HSP-kind dat het niet goed is zoals het is, dat het anders, zwak en raar is. Het kan zo opgroeien dat het zich schaamt voor zijn diepste zelf.
Je emotioneel verwaarloosde innerlijke kind helen
Gelukkig is er hoop. Door de artikelen op deze website, kun je veel meer leren over de emotionele verwaarlozing waar je mee opgegroeid bent. De boodschappen die jij hebt ontvangen zijn niet juist en je kunt je innerlijke kind helen. Je kunt ook leren wat het betekent om een hoog sensitief persoon te zijn door boeken hierover te lezen. Begrijpen is een goed begin.
Daarna zijn er duidelijke stappen te nemen om deze negatieve boodschappen te bestrijden en de eenzaamheid die de emotionele verwaarlozing in je kindertijd heeft veroorzaakt te verwerken met behulp van een goede therapeut.
Hoog sensitiviteit als kracht
Door de emotionele verwaarlozing uit je jeugd te verwerken, kunnen je HSP-kwaliteiten uiteindelijk weer je kracht worden. Je kunt je intense emotionele energie in jouw voordeel gebruiken om je oude pijn diep en goed te verwerken.
Je kunt je unieke kwaliteiten als pluspunt zien en je kunt jouw gevoeligheid gebruiken om een emotioneel rijk en vervullend leven te leiden. Je kunt de mensen aantrekken die bij jou passen en die van je houden om jouw authentieke gevoelige aard!
Hoe je kunt leren je patronen uit je jeugd te doorbreken en je innerlijke kind kunt helen van emotionele verwaarlozing ontdek je in de online training Doorbreek je codependentie patronen.
Bron: Jonice Webb
wil jij leren hoe je codependentie patronen kunt doorbreken?
Volg een therapeutisch traject bij Sarah Hofman in Enkhuizen of doorbreek je ongezonde relatiepatronen tijdens een therapieweek op Samos.
Werk je liever in je eigen omgeving en op je eigen tempo aan je proces, doe dan de online training “Doorbreek je codependentie patronen.”
