Emotionele verwaarlozing vindt plaats wanneer je ouders niet voldoende reageren op je emotionele behoeften tijdens je opvoeding. Emotionele verwaarlozing is een onzichtbare, vaak onbewuste jeugdervaring. Zonder dat je het weet kan het als een donkere wolk boven je hangen en kan het veel impact hebben op je hele volwassen leven.

Wat maakt emotionele verwaarlozing zo onzichtbaar en onbewust? Het kan gebeuren in op het oog liefdevolle, verzorgende gezinnen, waar het materieel aan niets ontbreekt. Daarnaast is het zo dat de tekortkoming van je ouders om niet, of niet goed op jouw emoties te reageren niet iets is dat je als kind overkomt. Het is iets dat niet gebeurd is. Daardoor kan het niet bijdragen aan jouw emotionele groei en zelfwaardering als kind. We weten niet wat normaal is en wat er eigenlijk zou moeten gebeuren. We vinden het als kind vaak normaal, zoals het bij ons thuis gaat. We weten niet beter. Daarom kunnen we niet registreren dat er iets mis gaat.

Later, als volwassene, merk je wel dat er iets niet goed gaat, maar je weet niet wat het is. Je kijkt misschien naar je jeugd voor antwoorden, maar je kunt het onzichtbare niet zien. Dus blijf je achter met de aanname dat er iets mis met je is. Wellicht ontstaat er schaamte over wie je bent. “Wat er ook verkeerd is, het is mijn eigen schuld“, geloof je heimelijk. “Ik ben anders dan andere mensen. Er ontbreekt iets. Ik ben gebrekkig”.

Maar het is niet jouw schuld! En er is ook geen reden tot schaamte! Er zijn antwoorden. Zodra je begrijpt, wat er is misgegaan in jouw kindertijd en je je realiseert dat dit niets met jou persoonlijk te maken heeft, kun je ook helen.

Gevolgen emotionele verwaarlozing

Gevoelens van leegte

Leegte voelt anders aan voor verschillende mensen. Voor sommigen is het een leeg gevoel in hun buik, borst of keel, dat komt en gaat. Voor anderen is het gevoelloosheid.

Issues met afhankelijkheid

Het is goed om onafhankelijk te zijn. Maar je zeer ongemakkelijk voelen over afhankelijkheid, is iets anders. Als je merkt dat je erg je best doet om geen hulp, ondersteuning of zorg van anderen nodig te hebben, heb je mogelijk last van deze angst. Ook kun je last hebben van het tegenovergestelde, namelijk onrealistische verwachtingen van een ander hebben en je te afhankelijk van anderen maken.

Onrealistische zelfbeoordeling

Vind je het moeilijk om te weten wie je bent en waartoe je in staat bent? Wat zijn je sterke en zwakke punten? Wat vind je leuk? Wat wil je? Wat is belangrijk voor je? Als je moeite hebt om deze vragen te antwoorden is het een teken dat je jezelf niet zo goed kent.

Geen mededogen voor jezelf, veel voor anderen

Ben je harder voor jezelf dan je ooit tegen een vriend(in) zou zijn? Praten anderen met jou over hun problemen, maar is het moeilijk voor jou om de jouwe te delen? Het lijkt er op dat je gewend bent jouw behoeftes en emoties aan de kant te zetten voor een ander (codependentie).

Schuld, schaamte, op jezelf gerichte woede en verwijt

Schuld, schaamte, woede en verwijt zijn tekenen van een strenge innerlijke criticus. Sommige mensen hebben de neiging om rechtstreeks naar schuld en schaamte te gaan, wanneer een negatieve gebeurtenis in hun leven gebeurt. Schaam je je voor dingen waar de meeste mensen zich nooit voor zouden schamen? Zoals het hebben van behoeften, fouten maken, of het hebben van gevoelens?

Gevoel van imperfectie

Dit is dat diepe gevoel waar ik hierboven over sprak. Je weet dat er iets mis is in je leven, maar je kunt niet aanwijzen wat het is. “Ik ben het”, zeg je tegen jezelf en je voelt dat het waar is. “Ik ben niet aardig”. “Ik ben anders dan andere mensen”. “Er is iets mis met mij”.

Moeite met het voelen, identificeren, beheersen en/of uiten van emoties

Sla je dicht als je boos bent? Heb je een beperkte woordenschat van emotie-woorden? Voel je je vaak verward over waarom mensen (inclusief jezelf) zich voelen of handelen op de manier waarop ze doen?

De onbewuste boodschap dat je gevoelens en behoeftes er niet toe doen

Ouders die niet, of niet op de goede manier reageren op de emoties van hun kind, of de emoties van hun kind onderwaarderen, brengen per ongeluk een krachtige, verheven boodschap over aan het kind: “Jouw gevoelens doen er niet toe!”.

Om hier mee om te gaan als kind, druk je op natuurlijke wijze je emoties weg, om te voorkomen dat ze een “probleem” worden.

Dan, als volwassene, leef je zonder voldoende toegang tot je emoties: jouw emoties, die jou zouden moeten leiden, begeleiden, informeren, verbinden en verrijken; jouw emoties, die je zouden moeten vertellen wie of wat belangrijk voor je is en waarom. Emoties die jouw wegwijzer zijn voor hoe je zou willen reageren, wanneer je grenzen worden overschreden of emoties en behoeftes die jouw aangeven welke keuzes goed voor je zijn om een gelukkig leven te leiden!

Je innerlijke kind helen

Het goede nieuws is: Het is niet te laat voor jou. Als je eenmaal de reden van jouw gedachtes, gevoelens en gedrag kent en hoe dit is gekomen, kun je genezen van de emotionele verwaarlozing in je jeugd door deze aan te pakken. Je kunt een nieuwe verbinding maken met je emoties en voor je emotioneel verwaarloosde innerlijke kind zorgen, zoals er nooit voor gezorgd is. Je kunt de vaardigheden leren om je emoties te gebruiken. Je kunt accepteren dat je gevoelens echt zijn en dat ze ertoe doen. Je kunt eindelijk inzien dat jij ertoe doet en dat je je leven kunt veranderen!