Raak je regelmatig verstrikt in gesprekken of ruzies die nergens toe leiden? Voel je je genoodzaakt te reageren op beschuldigingen waarvan je weet dat ze niet waar zijn? Heb je het gevoel dat je je gedrag of keuzes moet verantwoorden? Heb je een of meer moeilijke mensen in je omgeving die voortdurend ruzie zoeken en jou uitlokken te reageren?

Codependentie en ongezonde communicatie

Codependents lopen hierin vaak vast. Er ontstaan ongezonde communicatie- en relatiepatronen en we lijken ze keer op keer te herhalen, ook al werken ze niet. Als je als kind bent opgegroeid in een disfunctioneel gezin, was je waarschijnlijk getuige van ineffectieve (of zelfs kwetsende) communicatiepatronen die werden gekenmerkt door ruzie, verwijten, ontkenning en oneerlijkheid. Helaas hebben de meesten van ons de neiging om de communicatiepatronen te herhalen, die we in de kindertijd hebben geleerd.

Codependent eigenschappen ontwikkelen zich als een manier om met trauma om te gaan en komen voort uit een onterecht gevoel van schaamte. Codependents hebben vaak het gevoel dat ze gebrekkig en ontoereikend zijn, ze hebben een laag zelfbeeld, hebben moeite met vertrouwen, willen anderen behagen en willen de vrede bewaren. Ze hebben vaak last van perfectionisme en behoefte aan controle.

Dit alles draagt bij aan een behoefte om voor de problemen van andere mensen te zorgen of deze op te lossen, onze eigenwaarde te bewijzen en anderen te plezieren. De angst om ontoereikend te zijn en afgewezen te worden en het hebben van een strenge innerlijke criticus leidt naar destructieve communicatiepatronen waarin we het gevoel hebben dat we onszelf moeten rechtvaardigen, verdedigen en overdrijven. Het beoefenen van liefdevolle onthechting is een gezonder alternatief.

Stoppen met rechtvaardigen, beargumenteren, verdedigen en andere ongezonde communicatie

Rechtvaardigen
We hebben het gevoel dat we ons gedrag en onze keuzes moeten rechtvaardigen, omdat het voor codependents erg pijnlijk is als anderen boos op ons zijn. Maar je bent niemand een verklaring of reden verschuldigd voor je keuzes. En als je er een geeft, zullen mensen met naar gedrag, zoals pestkoppen of narcisten, proberen het tegen je te gebruiken. Geef ze deze munitie niet.

Ineffectief ruzie maken
In deze context betekent ruzie niet alleen het oneens zijn (wat een normaal onderdeel is van een gezonde relatie), het refereert aan schreeuwen, schelden, dezelfde meningsverschillen herhalen zonder oplossing, of de schuld geven. Dit soort ruzie lost geen problemen op, of helpt je anderen niet beter te begrijpen; het creëert over het algemeen een grotere wig tussen jou en anderen.

Verdedigen
Als je je aangevallen voelt, is het normaal dat je jezelf wilt verdedigen. En hoewel het goed is om assertief voor jezelf op te komen, moet je weten bij wie dat zin heeft en bij wie niet. Soms zijn verbale aanvallen manipulaties of trucs om je uit te lokken. Ze maken deel uit van een terugkerend destructief patroon om je in een ruzie te lokken. Codependents zijn meestal gevoelig en het is moeilijk om ervoor te kiezen niet te reageren of jezelf niet te verdedigen.

Uitleggen
We hebben de neiging te veel uit te leggen, omdat we bang zijn anderen van streek te maken of dat anderen ons verkeerd beoordelen. We voelen ons ten onrechte schuldig als we onze eigen keuzes maken of dingen voor onszelf doen. Omdat we bang zijn voor afwijzing en kritiek, leggen we te veel uit om te bewijzen dat het acceptabel is voor ons om grenzen te stellen, geld aan onszelf uit te geven of zelfs een fout te maken.

Hoe laat je los zonder weer in je patronen te stappen?

Loslaten kan je helpen als je je schuldig voelt als je grenzen stelt, als je vast komt te zitten in het pleasen van anderen, of als je een familielid hebt die naar gedrag vertoont of jouw triggert. Onthechten is een manier van reageren die je in staat stelt je te concentreren op wat je wel kunt controleren, beter voor jezelf te zorgen en de controle los te laten over wat anderen doen of wat zij van je denken.

Je hoeft niet te reageren
Erken eerst dat je niet met elke discussie mee hoeft te doen waarvoor je wordt uitgenodigd. Met andere woorden, je hoeft niet te reageren; je hoeft niet in het aas te bijten. Het helpt om jezelf bewust te zijn van hoe anderen je triggeren. Welke woorden of onderwerpen hebben de neiging je van je stuk te brengen, of dwingen je te rechtvaardigen, beargumenteren, verdedigen of uitleggen? Hier bewust van zijn geeft je de mogelijkheid om deze valkuilen te zien en te leren om anders (of helemaal niet) te reageren. Soms helpt het om heel direct te zeggen: “Ik ga niet met je in discussie…”, of je verandert het onderwerp of je loopt weg.

Antwoorden of stil blijven in plaats van reageren
Neem voordat je iets zegt of doet, de tijd om je gedachten te ordenen en na te denken over hoe je wilt antwoorden, in plaats van impulsief op dezelfde oude manier te reageren.

Dit vergt natuurlijk veel oefening. Het kan helpen om iets te hebben (misschien een mantra of een klein voorwerp in je zak wat je helpt bij jezelf te blijven) om je te herinneren aan je doel om te vertragen en na te denken voordat je handelt. Door even naar binnen te gaan voordat je reageert en je gewenste reactie te blijven oefenen, kan het op den duur steeds gemakkelijker worden om in het heetst van de strijd anders te reageren.

Luister naar je gevoelens
Gebruik je gevoelens om je beslissingen te sturen. Wanneer gevoelens van woede, wrok, angst, ongemak of wantrouwen opduiken, laten ze je vaak weten dat er iets niet klopt en dat je van koers moet veranderen. Ik denk dat we allemaal een onderbuikgevoel hebben over wat goed en fout voor ons is; we hoeven er alleen maar naar te luisteren!

Als je niet gewend bent om je gevoelens op te merken, maak dan tijd vrij om jezelf doelbewust af te vragen hoe je je voelt gedurende de dag. Leer je gevoelens beter kennen, bijvoorbeeld door deze regelmatig bij te houden in een emotiedagboek.

Onthoud dat gevoelens in je lichaam ervaren worden en niet in je hoofd. Dus als je spieren gespannen zijn of je maag van streek is, is het een goed moment om je gevoelens te checken en je af te vragen wat ze je te zeggen hebben. Misschien kan de challenge ‘Luisteren naar je lichaam” helpend zijn, als je het moeilijk vindt naar je gevoelens te luisteren.

Focus op jezelf
Een van de sleutels om codependentie patronen te doorbreken en dus niet te rechtvaardigen, te beargumenteren, te verdedigen of uit te leggen, is om je te concentreren op je eigen gedrag en keuzes. We worden te vaak afgeleid door ons verlangen om anderen te veranderen en te controleren. Dit is niet alleen zinloos, maar het trekt ons ook weg van onszelf en de dingen waar we wel controle over hebben. Naar onze verlangens en behoeftes luisteren is waar onze kracht ligt, waardoor we dingen kunnen veranderen voor onszelf.

Zorg voor jezelf
Voldoen aan je basisbehoeften (gezond eten, voldoende water drinken, voldoende rusten en slapen, sporten, contact maken met positieve mensen, je gevoelens verwerken en deze een gezonde uitlaatklep geven, je spiritualiteit beoefenen, enz.) kan een enorm verschil maken op je humeur en energie. Het is veel gemakkelijker om je mond te houden, de kamer te verlaten, ervoor te kiezen iets anders te doen, een grens te stellen of los te laten, wanneer je fysiek en emotioneel op je best bent. Leren om niet te rechtvaardigen, beargumenteren, verdedigen en uitleggen kan meer rust in je leven brengen. Het helpt ook om andere ineffectieve patronen te doorbreken.

Begin vandaag door een keuze te maken om op een andere manier te reageren en herinner jezelf eraan dat het ok is om rekening te houden met je eigen behoeften, grenzen te stellen en afstand te nemen wanneer dat nodig is.