Je kinderen leren omgaan met hun emoties is een van je belangrijkste taken als ouder. Kinderen die deze handvatten niet krijgen, kunnen anderen de schuld geven van hoe ze zich voelen, of laten op ongepaste manier zien hoe ze zich voelen. Als een kind geen woorden heeft om intense emoties onder woorden te brengen, of geen manieren heeft geleerd om hiermee om te gaan, kan het de rest van zijn leven emotioneel belemmerd worden.

Emotioneel ingehouden volwassenen hebben niet geleerd om zichzelf te kalmeren als ze van streek zijn, of om impulsieve emotionele reacties en uithalen uit te stellen. Ze kunnen ook patronen van codependentie ontwikkelen.

Hieronder een aantal tips om je kind handvatten te geven met ongemakkelijke gevoelens om te gaan:

Praat met je kind over zijn/haar gevoelens

Gebruik daarbij gevoelswoorden. “Voel je je verdrietig?” en “ik zie dat je teleurgesteld bent” zijn een goed voorbeeld om gevoelens te valideren. “Hoe kon je zo stom zijn?” en “Je luistert nooit!” zijn dat niet.

Wees nieuwsgierig

Vraag je kind om over ongemakkelijke gevoelens te praten. Als voorbeeld kun je zeggen: “Je lijkt verdrietig, wil je me erover vertellen?”. Oordeel niet: “Dat is geen goede reden om je zo te voelen.” Geef je kind geen schaamtegevoel over zijn gevoelens, zelfs niet als het je doel is om het zich beter te laten voelen.

Vergelijk en veroordeel emoties niet

“Nu weet je ook eens hoe dat voelt”, en “Dat is mij ook overkomen en toen was ik ook niet verdrietig” zijn uitspraken die kinderen leren dat hun gevoelens verkeerd zijn. Ook goed bedoelde opmerkingen als: “daar hoef je je toch niet verdrietig of boos over te voelen?” zijn niet helpend als je kind zich wel verdrietig of boos voelt. Dit kan ertoe leiden dat ze zich slecht voelen over zichzelf en defensief worden. Neem ieder gevoel van je kind serieus en oordeel nooit over het gevoel van je kind, ook als je een vergelijkbare situatie zelf heel anders hebt ervaren.

Leg uit dat emoties komen en gaan

Leg je kinderen uit dat gevoelens van voorbijgaande aard zijn, net zoals het weer, de getijden, seizoenen of de fasen van de maan. Gevoelens veranderen: zo werkt dat. Gevoelens willen alleen maar gevoeld worden. Het is oké om je rot te voelen. Respecteer het ongemakkelijke gevoel, kijk naar wat het gevoel wil zeggen, hoe je ernaar kunt luisteren, wat je ermee kunt doen en merk dat het zal veranderen.

Maak gebruik van afbeeldingen

Als kinderen nog geen woorden hebben voor hun gevoelens kunnen emoji’s, kaarten of afbeeldingen van emoties helpen. Vraag je kind welke afbeelding het meest lijkt op wat ze op dat moment voelen.

Praat elke avond over de gevoelens die jullie die dag hebben ervaren

Wees zelf het voorbeeld. Concentreer je op je emoties als “trots” of “gefrustreerd” enzovoort, en leg minder focus op het verhaal of de omstandigheid die aan elk gevoel voorafgaat.

Bespreek hoe je met je eigen gevoelens omgaat

Misschien kun je je kind leren hoe je door ongemakkelijke gevoelens heen kunt ademen, ga je vervolgens naar de sportschool, schrijf je erover in je dagboek, praat je met een vriend(in), ga je lezen, tuinieren of mediteren.

Help je kind een lijst te maken met dingen die ze kunnen doen als ze zich rot voelen

De lijst kan bijvoorbeeld bestaan uit: naar muziek luisteren, tekenen, zingen, een spelletje spelen, een lijstje schrijven met dingen waar je dankbaar voor bent, foto’s maken of bekijken, dansen, erover praten, voetballen, op een bokszak slaan, schaatsen, kleuren, iets bakken, in een dagboek schrijven of een brief aan iemand schrijven. Bewaar de lijst op een plek waar je kind deze gemakkelijk kan pakken als hij/zij van streek is.

Geef het toe als je zelf niet op een goede manier hebt gereageerd

Als je een situatie slecht hebt aangepakt, bied dan je excuses aan. Leg uit waardoor het kwam dat je het op deze manier hebt aangepakt. Laat ook zien hoe je jezelf weer vergeeft. We zijn allemaal mensen en niemand is perfect. Hoe jij met je emoties omgaat, zal een belangrijk voorbeeld voor je kind zijn.

Stimuleer kinderen zich te uiten in creativiteit

Leer je kind dat het kan kleien, tekenen, schilderen, schrijven, kleuren, collages maken of beeldhouwen om te illustreren hoe ze zich voelen. Moedig je kind aan om een creatieve uitlaatklep te gebruiken of doe het voor.

Help je kind een gevoelsdagboek te beginnen

Koop een schetsboek of mooi schriftje en laat je kind zien hoe je tijdschriftfoto’s uit kunt knippen en als collage kunt gebruiken. Je kind kan op elke pagina een collage, schilderij of tekening van een gevoel maken of een stukje schrijven over hoe het zich voelt. Blijf nieuwsgierig en geïnteresseerd als je kind jong is en geef oudere kinderen en tieners privacy om zich uit te drukken.

Doe fysieke activiteiten met je kind

Dergelijke activiteiten kunnen zijn: skateboarden, surfen, voetbal, vissen, tennis, basketbal, zwemmen, yoga, wandelen, fietsen, enz. Laat je kind vóór de activiteit het ongemakkelijke gevoel een cijfer geven op een schaal van 1 tot 10 en dan opnieuw nadat ze iets fysieks hebben gedaan. Ook als ze maar van een 9 naar een 8 gaan, prijs ze dan omdat ze zelf de negatieve emotie hebben verlaagd.

 Wees lief voor jezelf en vergeef jezelf

Wees aardig voor jezelf als je niet elke gelegenheid aangrijpt om je kind over emoties te leren. Je hebt veel kansen voordat ze opgroeien en het huis verlaten en het is nooit te laat om er meer aandacht aan te besteden. Als je een situatie niet goed hebt aangepakt, bied dan je excuses aan en laat zien hoe je jezelf vergeeft.

Jij bent een belangrijk rolmodel voor je kind

Hoe je zelf met je emoties omgaat, zal het belangrijkste voorbeeld voor je kind zijn. Zowel positief als negatief. Besef dat. Kinderen leren door te kijken naar anderen. Wees een goed rolmodel, menselijk, liefdevol, zonder perfect te  zijn. Laat zien dat fouten maken menselijk is en dat je dit op ieder moment kan herstellen. Als je dit uitdraagt, wordt het voor je kinderen ook gemakkelijk en vanzelfsprekend om te zijn wie ze zijn en en leren ze omgaan met al hun gevoelens en emoties.

Vind je het zelf moeilijk om met emoties om te gaan, omdat jouw ouders het je ook niet op een goede manier geleerd hebben? Werk dan samen met een therapeut aan deze vaardigheden. Niet alleen voor jezelf maar ook voor je kinderen. Het doorbreken van je eigen patronen is het meest waardevolle geschenk wat je jezelf en je kinderen kunt geven…