Mijn cliënte Lisa, 34 jaar, heeft zo’n mooi traject afgelegd en was bereid haar verhaal met mij en anderen te delen, waar ik haar zeer dankbaar voor ben, want ik denk dat veel mensen met bindingsangst zich hierin kunnen herkennen en er wat aan kunnen hebben.

Dit is het verhaal van Lisa:

“Zolang ik me kan herinneren, heb ik moeite gehad met relaties. Op het eerste gezicht zou je het misschien niet zeggen. Ik ben sociaal, heb leuke vrienden, een fijne baan en sta open voor nieuwe ervaringen. Maar wanneer het op liefde aankomt, gebeurt er iets vreemds in mij. Telkens als ik iemand echt leuk begin te vinden, voel ik paniek opkomen. Het is een subtiele onrust, die begint als een lichte spanning, maar al snel verandert in een storm van angst. En voordat ik het weet, doe ik wat ik altijd doe: ik trek me terug.

In het begin gaat alles goed, tot het me ineens aanvliegt…

Aan het begin van een nieuwe relatie ben ik net als iedereen enthousiast. Ik leer iemand kennen, we lachen samen, gaan leuke dingen doen en alles voelt fris en spannend. Maar naarmate de ander dichterbij komt, verandert dat gevoel. Ineens word ik me bewust van elke stap die de ander zet. Als hij te vaak berichtjes stuurt, of me voorstelt aan zijn vrienden, voel ik mijn hart sneller kloppen – niet van verliefdheid, maar van angst.

Het gekke is dat ik tegelijkertijd wéét dat ik iemand leuk vind. Het is niet dat ik geen gevoelens heb. Maar hoe sterker die gevoelens worden, hoe sterker de drang om weg te rennen. Alsof er een stem in mijn hoofd schreeuwt: “Dit is te dichtbij, dit is te veel!” En dat is precies wat ik doe: ik ren weg. Of, wat nog vaker gebeurt, ik begin redenen te verzinnen waarom het niet gaat werken. Misschien is hij niet grappig genoeg, te klein of heeft niet de juiste kleding aan, of ik vind hem ineens te serieus, of niet spontaan genoeg. Wat het excuus ook is, het voelt alsof ik op zoek ben naar een manier om afstand te creëren.

Waar komt deze angst vandaan?

Het heeft lang geduurd voordat ik besefte dat wat ik voel, bindingsangst is. Het voelde zo tegenstrijdig: hoe kan ik iemand leuk vinden en ook echt graag een leuke relatie willen, maar toch bang zijn voor de nabijheid die daarbij hoort? Het voelde alsof er twee mensen in mij leefden. Eén die liefde wilde en één die er alles aan deed om het te saboteren.

Na veel reflectie en therapie bij Sarah kwam ik erachter dat mijn bindingsangst eigenlijk voortkomt uit eerdere ervaringen en overtuigingen die ik als kind heb opgedaan. Mijn ouders hielden van me, maar hun relatie was altijd moeilijk. Ze waren vaak afwezig of bezig met hun eigen problemen, emotioneel gezien, en als kind voelde ik me vaak alleen. Ik leerde al op jonge leeftijd dat afhankelijk zijn van iemand je kwetsbaar maakt. Het voelde onveilig. En dat is precies wat ik nu als volwassene herhaal in mijn relaties: ik bescherm mezelf door afstand te houden.

De spiegel van de liefde

Na de nodige sessies therapie en EMDR op mijn onveilige ervaringen, ontmoette ik Thomas. Hij was anders dan de mannen die ik eerder had gedate. Geduldig, lief en heel open over zijn gevoelens. In het begin voelde het alsof ik eindelijk iemand had gevonden die echt bij me paste. Maar zoals altijd, na een paar maanden, begon de angst weer op te borrelen. Iedere keer als hij iets liefs deed, voelde ik de druk toenemen. Ik begon me af te vragen of ik dit wel aankon. Was ik niet beter af alleen? Ik herkende inmiddels wel het patroon en dat was helpend, maar ook ingewikkeld omdat mijn lichaam nog steeds geneigd was mezelf af te sluiten. De angst zit zo diep ingesleten…

Maar Thomas gaf me niet zomaar op. Toen ik op een dag weer afstand begon te nemen, vroeg hij me wat er aan de hand was. Normaal zou ik op dat moment zijn afgehaakt, maar iets in zijn blik, de zachtheid waarmee hij me benaderde, zorgde ervoor dat ik me veilig genoeg voelde om me open te stellen. Voor het eerst in mijn leven vertelde ik een geliefde over mijn bindingsangst. Over de paniek die ik voel als iemand dichtbij komt, en hoe ik bang ben om mezelf te verliezen in een relatie.

Zijn reactie verbaasde me. Hij was niet boos, teleurgesteld of gekwetst, zoals ik had verwacht. In plaats daarvan luisterde hij en vertelde me dat hij begreep dat het moeilijk voor me was. Hij gaf me de ruimte om te voelen wat ik moest voelen, zonder me te pushen of weg te duwen. Dat moment veranderde iets in mij.

De weg naar heling

Bindingsangst gaat niet van de ene op de andere dag weg. Het is iets wat diep zit, en dat accepteer ik nu. Ik weet door de therapie met Sarah dat ik onveilig en vermijdend gehecht ben en dat het altijd mijn eerste automatische reactie is om mezelf af te sluiten. Maar de eerste stap naar verandering was voor mij het erkennen ervan. Door mijn angst uit te spreken en te delen met Thomas, brak ik een patroon dat ik jarenlang in stand had gehouden.

Ik ben nog steeds in therapie en werk aan de overtuigingen die me hebben geleerd dat nabijheid gevaarlijk is en ik houd het emotiedagboek van Sarah bij, waarin ik mijn gevoelens en fysieke reacties opschrijf als ik getriggerd wordt. Het helpt me om heel bewust te voelen wat er in mij gebeurt en ook om er met wat meer overzicht naar te kunnen kijken. Ook doe ik nu meer aan zelfzorg, ik neem echt bewust tijd voor mezelf om te voelen en te mediteren, zodat ik niet alleen mijn emoties beter kan reguleren, maar ook meer vertrouwen ontwikkel in mezelf en anderen.

Wat ik heb geleerd, is dat bindingsangst eigenlijk een vorm van zelfbescherming is. Het is een manier waarop mijn lichaam en geest me proberen te behoeden voor pijn. Maar ik weet nu dat die bescherming me juist weghoudt van de liefde die ik zo graag wil. En liefde, echte liefde en intimiteit, vraagt juist om moed. De moed om kwetsbaar te zijn, om niet weg te lopen wanneer het spannend wordt, en om de ander en mijn eigen gevoelens toe te laten.

Het is een reis

Ik ben nog steeds samen met Thomas. Het is niet altijd makkelijk en er zijn dagen waarop mijn angst sterker is dan mijn verlangen om dichtbij te zijn. Maar ik weet nu dat het mogelijk is om met bindingsangst om te gaan. Het is een reis die geduld vraagt, zowel van jezelf als van de ander. En hoewel het soms moeilijk is, heb ik geleerd dat de beloning – echte verbinding, liefde en intimiteit – de moeite waard is.

Het helpt heel erg als je een partner hebt die geduldig is en begripvol, dat besef ik ook heel goed. Ik ben Thomas zo dankbaar dat hij mij de tijd en ruimte geeft en mij niet afwijst als ik mezelf toch weer even terugtrek. Hij kan het heel liefdevol aan me teruggeven als ik het weer doe. Niet altijd op het moment zelf, omdat hij weet dat ik er dan niet voor open sta, maar op het moment dat ik me weer wat opener en veiliger voel. Ik kan er dan zelf ook veel beter op reflecteren.

Ik wil iedereen die bindingsangst ervaart laten weten dat het oké is. Je bent niet raar of egoïstisch. Je hebt jezelf gewoon geleerd om te overleven op een manier die voor jou veilig leek en misschien in je kindertijd ook daadwerkelijk veiliger was. Maar dat betekent niet dat je gevangen moet blijven in die angst. Er is de mogelijkheid van heling en liefde – als dat mij lukt, kan dit ook voor jou zo zijn.”

Herken jij jezelf in het verhaal van Lisa en wil jij hier ook graag therapeutische begeleiding bij? Kijk dan eens naar de verschillende therapietrajecten of de online training. Ik help je graag.