Verslaafd aan liefde: Reactie op lezing Jan Geurtz

Verslaafd aan liefde

Gisteravond was ik bij een lezing van Jan Geurtz, schrijver van het boek “Verslaafd aan liefde”. Het was een goed betoog over hoe ons ego ons voor de gek houdt doordat we liefde en geluk van buitenaf zoeken. En hoe ons dat steeds opnieuw in de verslavende patronen van liefde brengt. Dit alles op een leuke en luchtige manier gebracht, waardoor waarschijnlijk veel mensen geïnspireerd zijn geraakt. Met de theorie van dit verhaal kan ik het ook alleen maar helemaal eens zijn.

Toch voelde ik hier en daar weerstand. Geurtz stelde dat emoties en behoeftes van het ego zijn, dus ik bestempelde mijn weerstand meteen als ego. Om weer verder te luisteren naar het verhaal dat ons er van probeerde te overtuigen dat mediteren en het aangaan van een spirituele relatie de weg is om patronen in ongezonde liefdesrelaties te doorbreken.

Later kwam het gevoel terug. Of het nu mijn ego is of niet, er voelt iets niet goed. En dat lijkt me toch belangrijke informatie om naar te luisteren. Wat Geurtz ego noemt, is in mijn beleving een verzameling van verschillende delen van ons zelf. Zoals onze kind pijn, onze overlevingsstrategieen, maar ook gewoon volwassen emoties die helemaal niet vervormd hoeven te zijn door onze negatieve ervaringen.  Maar ons gewoon een signaal geven, over hoe iets voelt. Een erg belangrijk instrument, dat ons leven, mits we daar goed naar luisteren en handelen, richting en drive geeft.

Erkenning van pijn

Wat geraakt werd is mijn behoefte aan erkenning van de pijn. Het is niet spiritueel om erkenning van pijn nodig te hebben, maar wel heel menselijk en in mijn beleving essentieel om uiteindelijk ook de pijn los te kunnen laten. Geurtz ging wel heel gemakkelijk voorbij aan dit stuk door te zeggen dat het enige wat we hoeven te doen is de pijn toe te laten door meditatie, waardoor deze als vanzelf oplost. Het is in theorie helemaal waar natuurlijk, maar wel erg kort door de bocht gesteld.

Emotionele verwaarlozing, emotioneel misbruik, trauma’s

Ik weet uit ervaring dat het een langdurig en pijnlijk proces kan zijn om de pijn toe te laten.  Zeker als er sprake is geweest van emotionele verwaarlozing in de jeugd, iets wat vaak speelt bij mensen met een liefdesverslaving. De pijn is zo heftig als het destijds was. En ook al hebben onze overlevingsstrategieën dit toegedekt, als we weer contact met deze pijn maken, kunnen we dit weer helemaal voelen. Met dit verschil dat we nu ook een volwassen ik hebben die met inzicht en compassie naar onszelf kan kijken.

Daarom kunnen we het als volwassene wel aan om deze pijn te verwerken. Daar waar je als kind te klein en te kwetsbaar was om dit in je eentje te doen. Het verwerken van de pijn kan soms een proces van jaren zijn. Zeker als er sprake is geweest van misbruik, mishandeling of vernedering. Echt niet iets wat je “even” doet en als je daar nog geen ervaring mee hebt. Omdat je pijn nog toegedekt is, kan dit wel zo opgevat worden. Wat weer tot nieuwe teleurstelling en zelfafwijzing kan leiden.

Mediteren in plaats van dissocieren

Vervolgens heb ik moeite met de stelling dat mediteren de enige weg is. Ik weet zeker dat het voor veel mensen een weg kan zijn. Mediteren kan heel goed helpen bij het toelaten van je pijn. Het maakt het gemakkelijker. Maar het is een middel en niet het belangrijkste en al helemaal niet per se noodzakelijk om je patronen te doorbreken. Ik ken genoeg mensen die dagelijks mediteren, maar die meer verstrikt zitten in ongezonde relaties dan mensen die nooit mediteren. Het is belangrijk dat mediteren niet verward wordt met dissocieren (een overlevingsstrategie om niet te voelen).  Want daarmee verdwijnt de pijn wel tijdelijk maar lost het voor de lange termijn niets op.

In de periode dat ik in mijn diepste pijn zat, tijdens en na het verbreken van mijn ongezonde relatie, had ik nog nooit gemediteerd. Toch kon ik de pijn toelaten. Ik denk dat we zelf veel sterker zijn dan we vaak beseffen. De momenten dat ik in de diepste pijn zat, begaf ik me niet in een meditatieve toestand. Het was gewoon pijn, puur en rauw. Maar doordat ik het toeliet en er doorheen ging, kwam ik in contact met mezelf. Je zou het een spirituele ervaring kunnen noemen, maar dat was het niet. Het was geen verbinding met God of het Goddelijke, het was een verbinding met mezelf. Precies goed om mijn patronen te doorbreken.

Liefde voor jezelf

Het is die verbinding die we als relatieverslaafden niet (meer) voelen, omdat we vast zitten in onze overlevingsstrategieën. Door die verbinding was er automatisch ook weer contact met de liefde die ik in mij had. Relatieverslaafden hebben veel liefde in zich. Wat er mis gaat is dat we deze liefde teveel aan anderen geven omdat we diep van binnen niet geloven liefde waard te zijn. Als we leren liefde aan onszelf of aan ons beschadigde innerlijke kind te geven, helen we en herstellen we van ons verslavingsgedrag.

Ten slotte denk ik dat het niet per se nodig is een spirituele relatie te ontwikkelen om van ongezonde relatiepatronen af te komen. Je hoeft geen tantra te beoefenen of vreemdgaan goed te keuren om te laten zien hoe vrij je in de liefde bent. Het is gezond om grenzen te voelen en de ander te vragen daar niet overheen te gaan. Dat is liefde voor jezelf! Een gezonde, gelijkwaardige en liefdevolle relatie waarin je respect hebt voor elkaars behoeftes is voor de meeste relatieverslaafden meer dan ze ooit gehad hebben…

En met liefdevol bedoel ik pure, rustige liefde.  Waarin we zelf verantwoordelijk zijn voor de pijn die in ons zit en waarin we elkaar niet opleggen hoe we moeten zijn. Maar waarin je elkaar wel steunt.  Niet vanuit afhankelijkheid of om waardering te krijgen. Maar gewoon omdat je van elkaar houdt. In zo’n relatie voel je geen behoefte om vreemd te gaan, omdat alles wat er is simpelweg te waardevol is. We hoeven geen verlichting te bereiken. Die wens kan aanleiding zijn voor weer een nieuwe verslaving. We leven hier op aarde een aards leven, met menselijke emoties en behoeftes. En er is veel gewonnen als we hiermee om leren gaan.

Wat moet er volgens mijn ervaringen wel gebeuren om het patroon van ongezonde relaties te doorbreken:

1. Toegeven dat je in ongezonde relatiepatronen zit;
2. De overlevingsstrategieën herkennen;
3. De pijn die er onder zit erkennen;
4. De pijn toelaten;
5. Liefdevol met de pijn omgaan en hier tijd en ruimte voor nemen;
6. Naar je lichamelijke signalen en behoeftes leren luisteren;
7. Liefdevol met jezelf omgaan door grenzen te bewaken, voor jezelf te zorgen en verantwoordelijkheid te nemen voor je behoeftes en emoties;
8. Opnieuw durven open te staan voor de kwetsbaarheid die automatisch wordt aangeraakt door de liefde, met alle risico’s die daar bij horen;
9. Al deze stappen waarschijnlijk opnieuw herhalen, maar dan op een nieuw niveau, al dan niet met dezelfde partner.

Dat ik deze blog heb geschreven was waarschijnlijk een behoefte van mijn ego om de kernovertuiging “ik ben niet spiritueel genoeg=ik ben niet goed genoeg” toe te dekken. Helemaal waar. Daarmee klopt de theorie van Geurtz weer als een bus. Maar theorie is in mijn beleving een lege huls als deze niet wordt onderbouwd met praktisch doorleefde ervaringen. Ik hoop hiermee toch iets aan de theorie toegevoegd te hebben, wat jou als relatieverslaafde kan ondersteunen. Vooral als je niet per se een spiritueel pad nastreeft en toch graag je patronen wilt doorbreken. Want dat is echt wel mogelijk!