Clienten vragen zich vaak af wat echte liefde eigenlijk betekent. Sommigen vragen zich af of ze echt van hun partner houden/hielden, of dat hun partner echt van hen houdt/hield. Dit zijn ingewikkelde vragen, omdat ze een definitie van ‘ware liefde’ vereisen.

Dit is natuurlijk een subjectieve beleving; liefde kan er voor verschillende mensen anders uitzien en aanvoelen. Maar bij het overwegen van dergelijke vragen voor jezelf, kan het nuttig zijn om op een aantal niveaus over liefde na te denken. Is het liefde op ego-niveau, of is het liefde op ziels-niveau?

Liefde op ego-niveau

Als we vaststellen dat we verliefd zijn geworden op iemand, gebeurt dit vaak op basis van euforische gevoelens van verliefdheid. We denken constant aan de persoon en verlangen naar verbinding met de ander, zowel fysiek als emotioneel. We willen de gedachten, gevoelens, wensen en behoeften van de ander kennen. We willen meer weten over hun verleden, we willen in hun heden zijn en we dromen over een toekomst samen. Vaak hebben we een plaatje van hoe dat er allemaal uit moet zien.

In ruil daarvoor verwachten we dat de ander hetzelfde doet. We verwachten wederkerigheid en begeren hen zoals we verwachten begeerd te worden. Als we ze onze tijd, aandacht en genegenheid geven, verwachten we hetzelfde terug. We beschouwen deze tegenprestatie als gezond en noodzakelijk: ik zal blijven geven zolang ik blijf krijgen.

Hoewel evenwichtigheid gezond en noodzakelijk is in relaties, is wat ziels-liefde en ego-liefde van elkaar scheidt deze lakmoesproef: als je partner je morgen zou verlaten, zouden je gevoelens jegens hem of haar dan veranderen? Zou je uit wrok en woede geen liefde meer voelen voor je partner? Of zou je het niet accepteren en heel hard je best doen om je partner tot inkeer te brengen, proberen zijn gedachten en gevoelens te veranderen? Zijn of haar beslissing en gevoelens te manipuleren?

We zijn geconditioneerd om ons gekwetst en verdrietig te voelen als we worden afgewezen. Dit is normaal. De vraag die ik hier stel, gaat verder dan natuurlijke gevoelens die gepaard gaan met afwijzing of verlies. Dit is de vraag of je echt van de persoon houdt, of dat je alleen houdt van wat hij je geeft.

Ego-liefde is niet echt onvoorwaardelijk omdat we er inherent een voorwaarde van controle of bezit aan verbinden. Ego-liefde is gebaseerd op voorwaarden en verwachtingen. Ego-liefde zegt: “Ik hou van je in de mate dat je in ruil daarvoor van mij houdt. Ik zal niet van je houden of het niet accepteren als je besluit dat je niet van me houdt of niet bij me wilt zijn.” Ego-liefde heeft verplichtingen: “Ik hou van je, maar je moet veranderen of zijn of blijven zoals ik dat fijn vind…” “Ik wil dat je gelukkig bent, zolang je geluk maar op de een of andere manier met mij verbonden is en het liefst op een manier die ik wil.” Ego-liefde is niet echt onzelfzuchtig omdat we er inherent een voorwaarde van controle of bezit aan verbinden.

Grenzeloos liefhebben, zoals dat vaak voorkomt vanuit codependentie, is een ongezonde vorm van liefde. Het lijkt aan de buitenkant op onvoorwaardelijke liefde op ziels-niveau, waarin we heel veel liefde geven en begrip hebben en de ander mag zijn zoals hij/zij is, vaak zelfs zonder grenzen. Maar als je goed kijkt en voelt, weet je dat er van binnen toch wrok, teleurstelling en boosheid is en dat deze alleen maar onderdrukt wordt om de relatie niet te verliezen en dus controle te houden! De onderdrukte woede komt er dan op een ander moment vervormd uit, of keert zich tegen zichzelf in de vorm van een ondermijnende negatieve criticus en bevat dus geen gezonde zelfliefde. De ander is dan belangrijker geworden dan jijzelf. Als grenzeloos geven ten koste gaat van je eigen geluk en welzijn is het geen gezonde vorm van liefde en dat heeft niets te maken met onvoorwaardelijke liefde.

Liefde op zielsniveau

Wanneer het om liefde op ziels-niveau gaat, proberen we niet te beheersen of te bezitten. Echte liefde is gebaseerd op een onbaatzuchtige waardering en genegenheid voor de ander, maar vooral ook voor onszelf! We waarderen onszelf en anderen om wie ze zijn en wensen hen echt geluk, zelfs als dat geluk niet ons omvat en zelfs als we daar verdrietig om zijn. Authentieke liefde zegt: “Ik hou van je, ook al wil je niet bij me zijn. Ik zal niet kwaadaardig handelen en ik zal je geen kwaad wensen als je besluit dat je niet in mijn leven wilt zijn.” Authentieke liefde laat, behalve verdriet om het verlies, wat passend is bij de situatie, geen ruimte voor bitterheid. Liefde op ziels-niveau is gebaseerd op vrijheid.

Onvoorwaardelijke liefde voor jezelf

Idealiter willen we allemaal authentieke liefde en geen ego-liefde uiten aan onze partners. Dit is echter niet altijd eenvoudig. Wanneer we gekwetst zijn en ons afgewezen voelen, is het vaak gemakkelijk om boos en wrokkig te worden. We doen dit uit zelfbescherming, als een middel om de pijn die we voelen te rationaliseren en ermee om te gaan. Het tonen van authentieke liefde vereist oefening, geduld en zelfbewustzijn, maar vooral ook liefde voor onszelf!

Als je afstand wilt nemen van ego-liefde en meer ziels-liefde wilt ervaren, probeer dan te onderzoeken waardoor je denkt dat je van je partner houdt. Vind manieren om je genegenheid en waardering voor de persoon die de ander is te laten groeien, maar begin daarbij vooral ook met onvoorwaardelijke liefde voor jezelf! Laat los wat de ander of jij zou moeten veranderen om goed te zijn, of wat je wint door bij hen te zijn. We zijn al helemaal goed zoals we zijn.

Dit betekent uiteraard niet dat je over je grenzen laat gaan! Vanuit gezonde en authentieke zelfliefde hanteren we juist gezonde grenzen. Geen grenzen stellen heeft niets met onvoorwaardelijke liefde te maken. Gezonde grenzen hanteren is een belangrijke vorm van onvoorwaardelijke liefde voor jezelf en geeft meer vrijheid om te zijn wie je bent, net zoals de ander mag zijn wie hij/zij is. Grensoverschrijdend gedrag is geen authentiek gedrag en je wijst met je grenzen niet af wie de ander is op ziels-niveau. Je stelt grenzen aan gedrag wat de ander doet en dat gedrag is hoogstwaarschijnlijk vanuit een overlevingsstrategie op ego-niveau. Als de ander je grenzen niet kan of wil respecteren is het liefdevol voor jezelf, maar ook voor de ander, om elkaar los te laten, ondanks dat de liefde nog steeds onvoorwaardelijk voelbaar kan zijn.

Onvoorwaardelijke liefde voor jezelf blijft altijd bestaan in liefde op ziels-niveau. Omdat liefde op ziels-niveau niet zou willen dat een van beide partners niet vrij en authentiek zichzelf kan zijn.

Toen ik het moeilijk had met het loslaten van een geliefde die niet onvoorwaardelijk voor mij kon kiezen, maar bij wie ik aan bepaalde verwachtingen moest voldoen om de relatie in stand te houden, heeft dit zinnetje mij geholpen:

“If you love somebody set him free, if it comes back to you it belongs to you forever”

Als liefde ervaren wordt op ziels-niveau, zal deze blijvend voelbaar zijn, in welke vorm dan ook. Zo niet, dan is het waarschijnlijk een vorm van ego-liefde, vervangbaar en tijdelijk. Niet dat daar iets mis mee is!

Waarschijnlijk heeft deze liefde je dan lessen geleerd of nog te leren over jezelf. Op die manier kan iedere relatie altijd een belangrijke bijdrage en betekenis hebben in je leven en van belang zijn voor je persoonlijke ontwikkeling en het laten groeien van jouw onvoorwaardelijke liefde voor jezelf op ziels-niveau.