Codependentie is ongezond en leidt tot onbevredigende relaties. Als je het gevoel hebt dat jij en je partner te veel van elkaar afhankelijk zijn, zijn er manieren om een gezondere gehechtheid in je relatie te creëren.
Codependentie in relaties uit zich bijvoorbeeld in overdreven bezig zijn met de ander tot het punt dat je jezelf verliest, waardoor je uiteindelijk niet meer goed weet wie je bent en wat je nodig hebt. Dit gedrag kan voortkomen uit angst dat je partner zal vertrekken. Het gevaar is dat dit dan een “één richting-relatie” wordt, waarbij de behoeften van de ene partner meer worden vervuld dan die van de andere.
Partners in een gelijkwaardige relatie stellen zichzelf op de eerste plaats. Daarna komt de ander. Ze leven volgens onderling overeengekomen regels, die goed zijn voor elk individu in de relatie. Ze hebben een identiteit buiten de relatie, maar zullen niet iets doen dat de relatie schaadt. Het is een dynamiek die gezond is, maar het kan wat werk vergen om daar te komen.
Hier zijn enkele gewoonten die je zou kunnen overwegen als je je relatie meer gezond en minder codependent wilt maken:
Blijf jezelf ontwikkelen
Neem de tijd om jezelf en je leven te evalueren. Of het nu om jou professionele leven, je persoonlijke, emotionele of spirituele ontwikkeling, je sociale of recreatieve bezigheden gaat, merk op welke gebieden van je leven wat meer aandacht nodig hebben.
Relaties vergen aandacht en energie om te slagen. Maar het kan niet het enige in je leven zijn waar je moeite voor doet. Dus een sleutel om je relatie gezonder te maken, is om meer balans te zoeken. Zoek een doel en betekenis buiten je relatie. Het zal je niet alleen een gelukkiger en completer persoon maken, maar het kan ook je relatie verbeteren.
Spreek regelmatig met anderen af
Erop rekenen dat je partner jouw persoon voor alles is, kan een hoop druk op je partner uitoefenen. Om je relatie gezonder te maken, moet je weten dat het helemaal ok is om je tot andere mensen in je leven te wenden voor advies, emotionele steun, of om leuke dingen mee te doen.
Het kan ook fijn zijn om wat meer bevriend te raken met collega’s of mensen met wie je samenwerkt. Het is gezond om regelmatig tijd met vrienden door te brengen zonder je partner. Door er een gewoonte van te maken om afspraken met vrienden te plannen, zal je inzien dat jij en je partner niet alles samen hoeven te doen. Het geeft je partner de kans om hetzelfde te doen.
Check regelmatig met elkaar hoe het gaat
Vaak gaat in een codependente relatie de individuele stem van elke persoon verloren. Wanneer je een relatiedynamiek hebt of nastreeft waarbij je allebei voelt en handelt alsof je slechts ‘één persoon’ bent, zal er waarschijnlijk een gebrek aan grenzen zijn. Een partner kan bijvoorbeeld aannemen dat bepaalde dingen in orde zijn, zelfs als dat niet zo is.
In dat geval is goede communicatie noodzakelijk. “Een wekelijkse check-in van pure eerlijkheid (dit is waar ik ben, dit is wat ik voel, en dit is wat me echt dwarszit) is een geweldige manier om de communicatie open te houden en een gezonde relatie te onderhouden. Het is belangrijk dat je elkaar uit laat praten als een van beide zijn gevoelens uit en je beide echt de tijd neemt om naar elkaar te luisteren, zonder te reageren. Als degene die gesproken heeft, alle ruimte heeft gehad, mag de ander zijn of haar gevoelens uiten, zonder in de rede gevallen te worden. Je zult merken dat dit je relatie enorm kan verdiepen.
Breng gezonde communicatie “regels” tot stand
In codependent relaties is vaak machtsstrijd aanwezig. Gelijk willen hebben of boven een ander gaan staan, zal de relatie niet verbeteren. Zoals hierboven al genoemd kun je je relatie meer gelijkwaardig maken door ervoor te zorgen dat er gezonde communicatie is tussen jullie twee. Goede communicatieregels om in gedachten te houden zijn onder meer actief luisteren terwijl de ander aan het woord is, niet onderbreken en eerst luisteren zonder een oordeel te vellen. Dit zal helpen bij het cultiveren van openheid en respect in je relatie. Wanneer beide partners het gevoel hebben dat hun mening en gevoelens belangrijk zijn, zal de relatiedynamiek gezonder zijn.
Wees open en kwetsbaar tegen elkaar over je angsten
Codependentie komt meestal voort uit een gebrek aan vertrouwen of een gebrek aan eigenwaarde. Open communicatie, maar vooral ook kwetsbaarheid zijn sleutels om hier uit te komen. Je hebt een beetje zelfbewustzijn nodig om te beseffen of het een gebrek aan vertrouwen is in je partner, in jezelf of een combinatie van beide. Durf dan kwetsbaar genoeg te zijn om het hardop te uiten. Als het goed gaat, zullen deze diepere gesprekken jou en jouw partner geruststellen dat het goed komt in jullie relatie.
Wees geduldig en zachtaardig
Als je weet dat je partner codependent is, wees dan geduldig en niet veroordelend. Niet naar elkaar maar ook niet naar jezelf. Te vaak gebruiken partners de term ‘behoeftig’ of ‘codependent’ als een soort kritiek om hun partner te veroordelen. Codependents veroordelen zichzelf hier ook vaak op met hun strenge innerlijke criticus. Maar dit maakt het alleen maar erger.
Als je partner codependent is, heb dan geduld. En als je zelf worstelt met codependentie ook. Codependentie doorbreken is meestal een proces van loslaten van eerdere pijnlijke ervaringen (van in de steek gelaten worden of afgewezen worden op emoties en van onvervulde verwachtingen) in relaties. Het zal niet gemakkelijk zijn om die gevoelens los te laten. Wees dus zachtaardig en geduldig voor jezelf en elkaar.
Zoek hulp van een goede codependentie therapeut
Soms is het niet zo eenvoudig om een codependente relatie in een meer gezonde relatie te veranderen. Diepere trauma’s zijn de reden zijn waarom codependents het gevoel hebben dat ze niet goed genoeg zijn of niets zijn zonder hun partner. Therapie is een nuttig hulpmiddel bij het werken aan het doorbreken van codependentie patronen en het aanpakken van hechtingsproblemen.
Dit is niet voor iedereen nodig. Maar het is een goede optie als je een patroon ziet en vaker relaties lijkt aan te gaan die codependent zijn. Omdat codependentie meestal voortkomt uit angst en trauma, zal het geen snel en gemakkelijk proces zijn om je relatie gezond maken. Maar als je geduldig bent, er beide aan werkt en betere gewoontes ontwikkelt, kun je een veel gezondere relatiedynamiek tot stand brengen.
wil jij leren hoe je codependentie patronen kunt doorbreken?
Volg een therapeutisch traject bij Sarah Hofman in Enkhuizen of doorbreek je ongezonde relatiepatronen tijdens een therapieweek op Samos.
Werk je liever in je eigen omgeving en op je eigen tempo aan je proces, doe dan de online training “Doorbreek je codependentie patronen.”
