Hoe ga je om met ouder/kind conflicten?

Laten we eerlijk zijn: niemand houdt van conflicten, zeker niet van conflicten met mensen van wie we houden en om wie we geven. Helaas zijn conflicten onvermijdelijk in relaties, vooral in ouder-kindrelaties.

Conflicten tussen ouder en kind zijn een veel voorkomende reden waarom ouders of kinderen therapie zoeken. Ouders en kinderen geven vaak aan dat conflicten thuis stressvol, ongemakkelijk, verontrustend en boos makend zijn.

Conflicten in hechtingsrelaties zijn moeilijk omdat beide partijen zich hierdoor emotioneel overweldigd, gekwetst en onzeker voelen over toekomstige verbindingen met de andere persoon. Conflicten en de gevoelens die hiermee verband houden, kunnen, als ze onopgelost blijven, dagen of weken blijven hangen en kunnen veel invloed hebben op alle relaties binnen het gezin.

Veel gezinnen zien het als doel om conflicten helemaal uit de weg te gaan. Voor ouders verandert dit soms in een te tolerante opvoedingsstijl, die wordt gekenmerkt door onduidelijke grenzen of regels en consequenties uit angst voor conflicten. Voor kinderen kan dit leiden tot angst of een perfectionistische neiging om de negativiteit rond het conflict te verminderen.

Deze strategieën leiden hoe dan ook vaak tot een ongezonde dynamiek en meer problemen in de toekomst. Hoewel het altijd beter is om gezonde communicatie te gebruiken om conflicten tot een minimum te beperken, wordt een gezonde relatie uiteindelijk niet zozeer bepaald door de frequentie van conflicten, maar meer door de herstelpogingen die elke persoon gebruikt en voor openstaat.

Herstelpogingen die je als ouder of kind kunt gebruiken:

1. Valideer de emoties van de ander

Door de andere persoon te laten weten dat je naar hem of haar luistert en zijn gevoelens en ervaringen begrijpt, kan dit het conflict aanzienlijk verminderen. Zowel ouders als kinderen geven vaak aan zich niet begrepen en terzijde geschoven te voelen door de ander. Door te valideren, zeg je: “Ik hoor je en ik snap je” en “Ik geef om je gevoelens.”

• Voor kinderen: vaak voelen ouders zich als vanzelfsprekend gezien, onzichtbaar en ze denken dat het je niet kan schelen hoe zij zich voelen. Door hun emoties te valideren, kan het hun woede, gekwetste gevoelens en mogelijke afweer verminderen. Bedenk dat je ouders ook mensen met gevoelens zijn.
• Voor ouders: hoe vaak heb je kinderen horen zeggen dat niemand ze begrijpt? Dat kan gedeeltelijk te wijten zijn aan het feit dat volwassenen niet altijd goed hun gevoelens valideren. Door de gevoelens van je kind te valideren, laat je ze weten dat je ze wilt begrijpen en dat je er voor ze bent, ongeacht hoe ze zich voelen.

2. Neem verantwoordelijkheid en bied je excuses aan

Verantwoordelijkheid nemen en je verontschuldigen voor je rol in een situatie of conflict kan een situatie in hoge mate de-escaleren. Je hoeft je uiteraard nooit te verontschuldigen voor je gevoelens, maar alleen voor gedrag dat niet helpend is.

• Voor kinderen: meestal willen ouders gewoon horen dat je weet wat je verkeerd hebt gedaan, dat je de verantwoordelijkheid neemt voor je keuze en dat je hebt geleerd het gedrag niet te herhalen. Hoe eerder je je verantwoordelijkheid neemt voor jouw deel, hoe sneller het conflict zal eindigen.
• Voor ouders: kinderen denken vaak dat ouders zich niet verontschuldigen of zien hoe ook zij slechte keuzes kunnen maken. Het kan voor kinderen krachtig zijn om te horen dat een ouder zich verontschuldigt en de verantwoordelijkheid neemt voor hun fouten. Je modelleert ook voor je kinderen het belang van deze vaardigheid.

3. Stop het conflict voordat iemand overweldigd raakt of situaties escaleren

Hoewel het belangrijk is dat ouders deze vaardigheden kunnen initiëren en modelleren, kunnen kinderen ook leren herkennen wanneer ze overweldigd raken en om een pauze vragen. Onthoud dat dit geen strategieën zijn om conflicten te vermijden, maar om elke persoon de gelegenheid te geven om te kalmeren en het gesprek opnieuw te beginnen vanuit een betere, kalmere staat. Bijvoorbeeld:

“Laten we even pauzeren.”
“Ik koel even af om tot mezelf te komen en kom er straks op terug.”

“Laten we afspreken dat het ok is om het oneens te zijn.”
“Ik voel me overweldigd.”
“Kunnen we hier later op terugkomen?”

Herinner jezelf eraan om naar de woorden van de ander te luisteren, niet alleen naar hun toon, en omarm een herstelpoging als deze wordt aangereikt. 

4. Probeer de dingen vanuit het perspectief van de ander te zien

Naast valideren, kun je jezelf in de schoenen van de ander plaatsen en het conflict vanuit hun perspectief bekijken. Dit kan helpen om een meningsverschil naar een gezonde oplossing te brengen.

• Voor kinderen: hoewel het soms kan voelen dat ouders oneerlijk zijn, komen hun regels, consequenties en grenzen meestal voort uit zorg en bescherming. Als je bijvoorbeeld ruzie hebt over het tijdstip waarop je thuis moet zijn, kan het handig zijn om in hun schoenen te gaan staan en te beseffen dat ze geen tijd aangeven om je boos te maken, maar om er zeker van te zijn dat je veilig bent. Probeer iets te zeggen als: ‘Ik weet dat je me een tijd geeft, omdat je van me houdt en me probeert te beschermen. Dat vind ik lief van je. Ik heb alleen het gevoel dat ik op een leeftijd ben waarop een latere tijd meer passend is” Door dit te zeggen, bevestig je hun zorgen terwijl je ook jouw standpunt deelt.

• Voor ouders: kinderen voelen zich vaak onbegrepen. En laten we eerlijk zijn, soms kan het moeilijk zijn om hun motivaties en/of keuzes te begrijpen. Als je even de tijd neemt om hun gedrag opnieuw te bekijken en jezelf in hun schoenen te verplaatsen, zal je merken dat dit nieuwe inzicht jullie beiden helpt om een positieve oplossing te vinden. Als je bijvoorbeeld ruzie hebt over het telefoongebruik, besef je misschien hoe belangrijk deze verbinding in hun leven is. Je zou iets kunnen zeggen als: ‘Ik weet dat je vrienden belangrijk voor je zijn en je telefoon de beste manier is om buiten school met hen verbonden te blijven. Ik begrijp dat het beperken van je gebruik je het gevoel geeft dat je belangrijke dingen misloopt. We zijn echter van mening dat mobiele telefoons om 21.00 uur beter kunnen worden uitgeschakeld, zodat je goed kunt slapen. Misschien kunnen we je meer ruimte geven om na schooltijd of in het weekend tijd met vrienden door te brengen.” Door deze herstelstrategie te gebruiken, kan je kind zich gehoord voelen en dat er opties zijn om in hun behoeften te voorzien.

5. Vraag wat de ander nodig heeft en deel wat jij op dat moment nodig hebt

Je kunt je gevoelens en behoeften delen met ‘ik’-uitspraken (bijv: “Ik voel me op dit moment beschuldigd en ik merk dat ik me wil verdedigen, Ik kan beter even een pauze nemen”). Je kunt de andere persoon ook vragen wat ze nodig hebben (bijv. “Ik zie dat je boos wordt. Zou het je helpen om een pauze te nemen en hierop terug te komen als we allebei wat rustiger zijn?”). Of vraag gewoon rechtstreeks: “wat heb je nodig?” als je ziet dat iemand boos is of andere overweldigende emoties ervaart. Het betekent niet dat jij in die behoefte moet voorzien, het gaat er om dat iemand zelf verantwoordelijkheid neemt voor zichzelf om te voorzien in datgene wat nodig is. Bijvoorbeeld, even rust nemen, emoties verwerken, even wat tijd voor zichzelf, een wandeling, muziek luisteren, wat dan ook.

6. Gebruik humor

Humor is een goede strategie om conflicten te de-escaleren. Een manier waarop je humor kunt gebruiken, is door middel van een grappig code dat je allebei bedenkt om vast te stellen wanneer een conflict uit de hand loopt. Als het rustig is, bedenk dan samen een grappig woord of een grappige zin, die een van jullie kan gebruiken als je je tijdens een conflict overweldigd voelt. Het gebruik van dit woord tijdens conflicten zou moeten betekenen dat het tijd is om ieder voor zich zelfregulerende vaardigheden te gebruiken of een pauze te nemen totdat je rustiger bent en er beter over kunt praten. Soms zullen jullie er allebei misschien gewoon om moeten lachen.

Het is belangrijk op te merken dat deze herstelpogingen soms niet op de juiste manier overkomen. Daarom is het belangrijk om niet alleen moeite te doen om ze op de juiste manier te gebruiken, maar ook om ze op te merken bij de andere persoon. Dit kan vooral moeilijk zijn als je overweldigd bent door emoties. Herinner jezelf eraan om naar de woorden van de ander te luisteren, niet alleen naar hun toon, en omarm een herstelpoging als die wordt aangereikt. Zoek bij twijfel hulp van een therapeut om je te helpen sommige van deze vaardigheden te leren en te oefenen.