Waarom we worstelen in relaties

Opgelopen trauma in vorige relaties leidt vaak tot relatiepatronen. Opnieuw getraumatiseerd raken of beter gezegd het herhalen van onze traumapatronen is bijna gegarandeerd. Wanneer we er klaar voor zijn om weer een nieuwe hechtingsrelatie aan te gaan, moeten we ons ervan bewust zijn hoe we onze hechtingsstijl en relatiepatronen weer met ons zullen meenemen. En ja, dat is pijnlijk…

Het zijn je overlevingsstrategieën, je innerlijke criticus, of je innerlijke kind die bepaalde verwachtingen heeft omdat hij/zij dit nu eenmaal vaak zo heeft ervaren. Of het is een ander overlevingsdeel van jou dat om wat voor reden dan ook de oude patronen in stand wil houden. En hoewel al jouw innerlijke delen er zijn om een belangrijke functie te vervullen, zullen ze een aantal nieuwe dingen moeten leren, wil jij je ongezonde relatiepatronen kunnen doorbreken.

Innerlijke overlevingsdelen, die zijn ontstaan door trauma, hebben eigenschappen die de patronen in stand houden. Welke delen kunnen dat zijn?

Ze denken in termen van “alles of niets”.

Deze gedachtegang komt voort uit een ontwikkelingsfase in de kindertijd. Veel mensen met trauma ontgroeien deze fase emotioneel helaas niet. We hebben delen die volledig geloven dat een persoon helemaal slecht of helemaal goed is, helemaal perfect of helemaal defect is, slachtoffer of dader is. En als we het mis blijken te hebben, slaan we meteen door naar de andere kant. Maar in werkelijkheid is niets zo zwart/wit.

We hebben hiermee onrealistische verwachtingen van onszelf. En omdat we dat hebben, hebben we dezelfde onrealistische verwachtingen van anderen. Als iemand een fout maakt, verplaatsen we ze naar het andere hokje en dat is het dan. Wanneer we dit in evenwicht brengen, kunnen we uit dit pijnlijke perspectief komen.

Ze trekken mensen aan die ons weer in aanraking met onverwerkt trauma brengen

Op een onbewuste manier weten we precies welke mensen we moeten aantrekken voor onze triggers. Het lijkt een energetische aantrekkingskracht te zijn. We trekken ofwel hetzelfde, ofwel het tegenovergestelde aan. Als we neigen naar afstandelijkheid, zullen we andere afstandelijken of juist behoeftigen aantrekken. Als we ons leeg en depressief voelen, zullen we anderen aantrekken die zich leeg en depressief voelen of mensen die juist het tegenovergestelde lijken te voelen of er op een tegenovergestelde manier mee omgaan dan wij, wat dat dan ook mag zijn. We trekken dit aan op onbewust niveau met als doel iets van de ervaring te leren. Maar als we in dezelfde patronen blijven, leren we helaas niets. We herhalen ons trauma net zo lang tot we de verantwoordelijkheid nemen de pijnlijke ervaringen te verwerken.

Ze zijn gericht op de ander in plaats van op onszelf

Het gaat eigenlijk diep van binnen over onze eigen behoeften die niet vervuld worden. Maar onze delen vertalen het in “de ander moet aan die behoeften voldoen”. In plaats van zelf te voldoen aan onze eigen behoeften waardoor we onze eigen innerlijke rust vinden, of meer zelfliefde ontwikkelen, zoeken we anderen die voorzien in onze behoeften. Maar een ander kan die behoeften niet blijvend vervullen. Een ander kan ons niet “redden”. Het is niet buiten ons te vinden. Ik weet dat dit een trigger kan zijn omdat het eenzaam aanvoelt, maar het zoeken naar iemand die aan al je behoeften voldoet, zal leiden tot afhankelijkheid en een leven vol teleurstellingen, helaas…

Ze geloven dat ze geen macht of kracht hebben…

Na het meemaken van trauma en machteloosheid geloven ze niet dat ze macht, of beter gezegd kracht, hebben in een relatie. Deze overtuigingen kunnen zich op veel manieren manifesteren. Ze kunnen misbruik accepteren dat ze niet zouden moeten accepteren. Ze kunnen achter mensen aanlopen die niet echt in een relatie geïnteresseerd zijn. Ze kunnen geven zonder wederkerigheid. Ze kunnen zich isoleren om het machteloze gevoel te vermijden dat voortkomt uit het aangaan van relaties.

Totdat we leren dat grenzen stellen een gezonde oefening is en dat we wel degelijk de macht en kracht hebben om ze vast te stellen en ernaar te leven, zal het waargenomen gebrek aan kracht zich op de een of andere manier manifesteren in een overlevingsstrategie die ons patroon in stand houdt.

Hoe veranderen we de patronen?

1. Focus op jezelf

Als er een relationele trigger optreedt, ga dan niet rechtstreeks naar de ander. Ga eerst eens naar binnen. Welk innerlijk kind of welk overlevingsdeel wordt getriggerd? Welke emotie wordt geraakt? Welke overtuiging? Schrijf er over. Onderzoek wat er wordt geraakt en wat dit te maken heeft met het verleden en neem dit serieus. Erken de pijn en de positieve intentie van de strategie.

2. Stel vragen over de situatie vanuit een volwassen perspectief, zonder oordeel

Is dat wat geraakt wordt ook wat er werkelijk gebeurt in het nu? Als we de verwachting hebben dat we in de steek zullen worden gelaten, en de ander lijkt een stap terug te doen, laat die ons dan in de steek? Of is er iets anders aan de hand? Probeer hierbij zonder oordeel naar de ander maar vooral ook naar jezelf te kijken!

3. Wees je bewust van je reactie

Reageer niet meteen vanuit een automatische reactie (strategie). Als je denkt dat iemand je in de steek laat, kan je gemene kind het overnemen en de ander wegduwen, waardoor de verwachting onvermijdelijk wordt.

Probeer in plaats daarvan te reageren vanuit je liefdevolle volwassen ik en gebruik niet-bedreigende taal. Bijvoorbeeld: “Ik voel me een beetje afgewezen, omdat ik deze week niets van je heb gehoord. Het triggert mijn oude patroon van verlaten worden” Of “Ik voel me onbelangrijk omdat je te laat bent. Ik was altijd een lage prioriteit voor mijn gezin, dus er wordt hier iets ouds geraakt.”

4. Houd contact met je innerlijke delen.

Als je een reactie van je liefdevolle volwassen ik gebruikt en het gaat beter dan in het verleden, zeg dan niet “ik zei het je toch” tegen je innerlijke delen die bang waren voor een andere reactie. In plaats daarvan kun je bijv je innerlijke criticus vragen om na te denken over deze relatie en hoe deze verschilt van andere. Je criticus zegt misschien dingen als: “Dit was slechts één lucky shot.” Dat is ok. Het duurt even voordat patronen verschuiven. Maar voer toch de innerlijke dialoog vanuit je volwassen liefdevolle IK.

Er is geen betere plek om bewustwording te oefenen en te genezen van trauma dan in veilige relaties. Maar ook relaties waarin jij je nog niet helemaal veilig voelt, kunnen een katalysator zijn voor genezing, mits jij bereid bent om bewust te worden van wat er in jouw relaties gebeurt en wat er geraakt wordt. Leer je innerlijke delen kennen en voer dialogen met ze vanuit je volwassen IK. Het bewustzijn van al jouw innerlijke delen en hoe je hiermee omgaat zal je relaties veranderen. En wie wil nu geen gezonde en liefdevolle relaties?

Wil je meer praktische hulp en tools bij het doorbreken van je ongezonde relatiepatronen en bijvoorbeeld meer weten over hoe je kunt werken met je innerlijke delen, doe dan de online training Doorbreek je codependentie patronen.  Daarin vind je vele oefeningen, visualisaties en opdrachten die je helpen bij jouw specifieke situatie.