“Hij was jaloers en bezitterig en ik vond dat wel fijn, want ik zag het als een teken dat hij van me hield en dat hij exclusiviteit in een relatie belangrijk vond. Tot ik er achter kwam dat hij zelf al heel lang een relatie met een andere vrouw had. Bij haar bleek hij net zo jaloers te zijn, terwijl hij zelf door het lint ging als ik alleen maar met een onbekende man praatte”.

“Ik beschouwde haar als een zeer goede vriendin, ondanks dat ze altijd hatelijke opmerkingen over mij maakte. Als ik haar zou vertellen dat ze mijn gevoelens kwetst, zou ze me uitlachen en zeggen dat ik veel te gevoelig ben en geen gevoel voor humor heb. En ik dacht altijd dat ze gelijk had. We kenden elkaar al van kinds af aan.”

“Ik dacht dat, als ik hem meer tijd zou geven, hij wel zou veranderen. Ik verzon excuses voor zijn gedrag en ik probeerde altijd zijn goede eigenschappen te benadrukken als ik gekwetst en boos was. Het kostte me zeven jaar om te beseffen dat er nooit iets zou gaan veranderen.”

Bovenstaande reacties zijn van mensen die moeite hadden om uit een ongezonde situatie of relatie te stappen. Veel mensen hebben daar moeite mee. We kiezen liever voor het vertrouwde dan het onbekende. Maar mensen die in hun jeugd emotioneel verwaarloosd zijn — diegenen die een onzekere en angstige hechtingsstijl hebben en wiens emotionele behoeften in de kindertijd niet zijn vervuld — ondervinden het meest van allemaal problemen. Ze zijn er gevoelig voor om vast te houden, zelfs als de houdbaarheid al lang voorbij is en het veel gezonder is om verder te gaan…

Waarom houden we vast aan ongezonde relaties?

We normaliseren ongezond en kwetsend gedrag 

Emotioneel verwaarloosden, of mensen die zijn opgegroeid met verbaal geweld, die de zondebok waren of gepest werden, of die steeds opnieuw het gevoel hebben gekregen dat ze niet goed genoeg waren, zien vaak niet dat ze worden gemanipuleerd of mishandeld, omdat ze eraan gewend zijn. Ze leven het  leven zoals ze het aangeleerd hebben gekregen. De ongezonde relaties uit hun jeugd worden voortgezet in ongezonde relaties in hun volwassen leven.

We vertrouwen onze eigen gevoelens niet 

Mensen die als kind uitgesloten of genegeerd zijn, of verteld zijn dat ze te gevoelig zijn, twijfelen vaak aan zichzelf en hun perceptie. Omdat ze op zoek zijn naar liefde en verbinding hebben ze de neiging om excuses te maken voor vrienden en partners die ongezond gedrag vertonen. Ze hebben de neiging om te ‘pleasen’ en te verzoenen wanneer er wrijving is, wat de dynamiek in ongezonde relaties in stand houdt. 

We weten niet goed hoe gezonde liefde en verbondenheid eruitziet

Veel codependents hebben relaties die emotioneel zeer belastend zijn, vooral diegenen die een angstige hechtingsstijl hebben. Deze mensen zijn geneigd om de ups-en downs van een onstabiele relatie te verwarren met passie, vooral als er een heleboel goedmaak-seks is. 

We hebben moeite realistisch naar anderen te kijken 

Emotioneel verwaarloosden, die door de verwaarlozing die ze is overkomen, niet goed weten hoe gezonde liefde en steun in het dagelijkse leven voelt, hebben vaak moeite om andermans gedrag goed te zien. Zij bevinden zich misschien in een relatie met iemand die zeer ontwijkend is en geen verbinding wil, maar ze labelen die persoon als onafhankelijk. Zij kunnen iemand, die emotioneel oppervlakkig is, zien als minder kwetsbaar en sterk.  Ze zullen emotionele onthechting beschouwen als kalmte en beheersing. Ze zullen geen aandacht besteden aan de rode vlaggen/alarmbellen die veilig gehechte personen meteen op zouden vallen, zoals een neiging om door te slaan, wraakzuchtig gedrag, superkritisch op anderen zijn, altijd de behoefte hebben de controle te hebben. 

We hebben al zo veel tijd en energie in de relatie geinvesteerd 

Als je al jaren je best hebt gedaan, er wellicht een kleine verandering is, je veel energie en tijd hebt gestoken in gesprekken over hoe het anders moet en de ander dat op sommige momenten ook lijkt te beamen, kan het nog steeds zo zijn dat de ander niet gemotiveerd genoeg is of simpelweg niet in staat is om zelfstandig de gewenste verandering te maken. Een codependent zal geneigd zijn door te zetten, vast te houden aan het plaatje hoe het zou kunnen zijn in plaats van de realiteit onder ogen te zien, omdat het idee dat alles voor niets is geweest, te pijnlijk is. 

Valse hoop 

De motivatie die je als emotioneel verwaarloosde onbewust en onbedoeld in je relaties hebt, is geworteld in valse hoop. Dit heeft alles te maken met je emotionele onvervulde behoeftes en heeft maar weinig te maken met de andere persoon. Als af en toe krijgen wat je wilt— wordt afgewisseld met tussenpozen waarin je niets krijgt — wordt de verslaving aan de ander of aan aandacht van de ander gevoed. Emotioneel verwaarloosden kunnen zich hierin helemaal verliezen, op zoek naar het vermeende “bewijs” dat de persoon op wie je bent gericht in staat is tot liefdevolle verbinding met jou en het tegemoetkomen aan je behoeften. 

Verantwoordelijkheid nemen voor je pijn en onvervulde behoeftes 

Totdat je begint te begrijpen hoe je zelf deelneemt aan je eigen verdriet, zul je waarschijnlijk gevangen blijven in de emotionele achtbaan van optimisme gevolgd door pijn en teleurstelling. Als je kunt erkennen wat je ongezonde relatiepatronen te maken hebben met je oude pijn en onvervulde behoeftes, kun je verantwoordelijkheid nemen voor herstel. 

Niet alleen door te kiezen voor een relatie met een juiste persoon, maar eerst en vooral door het eigen gedrag dat de patronen in stand houdt te veranderen. Je kunt leren verantwoordelijkheid te nemen voor het innerlijke kind dat zo veel te kort is gekomen en het te koesteren. Jezelf helen als prioriteit te maken en daarna te kijken of de relatie gezond genoeg is om mee te bewegen met het nieuwe gedrag. 

Door de oude patronen los te laten kan het zijn dat de partner daardoor ook gemotiveerd wordt tot veranderen (vanuit zichzelf) of je kunt door het vergroten van zelfliefde ervaren dat het gezonder is de relatie los te laten en sterk genoeg zijn om verder te gaan.