Ouder zijn is een van de moeilijkste taken die je maar kunt bedenken. En gelukkig doen de meeste ouders alles wat ze kunnen voor hun kinderen. Toch zijn er veel mensen die het gevoel hebben dat de relatie met hun ouders een probleem is.

Er zijn een aantal redenen waarom een ouder/kind relatie een ingewikkelde relatie kan worden. Veel daarvan zijn subtiel en verwarrend en het kan alle betrokkenen beschadigd en gekwetst achterlaten. Zeker als je weet dat je ouders van je houden en je zelf ook van je ouders houdt, kun je verward zijn over je relatie met hen en je afvragen wat er aan de hand is.

Hoe kun je worstelen met de ingewikkelde relatie met je ouders:

• Je kunt je schuldig voelen over het feit dat je niet meer tijd met ze wilt spenderen;
• Je kunt het ene moment veel van ze houden en het volgende moment boos op hen zijn;
• Je kunt ernaar uit kijken hen te zien, maar teleurgesteld zijn als je echt samen bent;
• Je kunt jezelf betrappen op kattig gedrag naar hen toe en vervolgens verward zijn over waarom je dat doet;
• Je kunt je fysiek onwel voelen als je bij hen bent;
• Je kunt boosheid voelen, terwijl je geen duidelijke reden weet.

Waarom is de relatie met je ouders zo ingewikkeld? Er kunnen ontzettend veel redenen zijn. Maar het heeft meestal te maken met hoe je opgegroeid bent, hoe je volwassen bent geworden en hoe je je eigen identiteit hebt ontwikkeld. Je identiteit ontwikkelen begint normaal gesproken rond 13-jarige leeftijd, maar kan tussen 11 en 16 jaar plaatsvinden. Je eigen identiteit ontdekken is een kwetsbaar proces en het gaat niet altijd gemakkelijk. Hierdoor kan een stressvolle en pijnlijke relatie tussen ouder en kind ontstaan.

Waardoor kan het misgaan?

• De ouder weet niet dat het proces van eigen identiteit ontwikkelen natuurlijk en gezond is en bestraft het kind. De ouder voelt zich gekwetst door de afstand die het kind nodig heeft en wordt er boos om. Dit geeft het kind een schuldgevoel over een normale en gezonde ontwikkeling;
• De ouder wil het kind dichtbij zich houden om in zijn of haar eigen behoeftes te voorzien, waardoor het kind ontmoedigd wordt onafhankelijk te zijn en het geen ruimte krijgt voor zijn/haar eigen emotionele ontwikkeling;
• De ouder kan niet met de behoeftes en gevoelens van het kind omgaan en ontmoedigt het kind om zichzelf te zijn en zich emotioneel te ontwikkelen al vanaf jonge leeftijd (emotionele verwaarlozing);
• Het kind wordt gezonde eigen emotionele ontwikkeling ontzegd door conflicten of problemen van de ouder(s) zelf, zoals angst, depressie, trauma’s, verslaving, ziekte of schuldgevoel.

Als jouw proces van opgroeien is misgegaan door emotioneel misbruik en/of emotionele verwaarlozing, moet er een prijs betaald worden door jou en je ouders. Later, wanneer je je volwassen leven leeft, kan je er plotseling achter komen dat je je gekwetst, teruggetrokken of afstandelijk voelt wanneer je bij je ouders bent. Daaroverheen kun je je dan weer schuldig voelen omdat je die gevoelens hebt.

Hoeveel van de volgende vragen kun je met ja beantwoorden?

1. Voel je je tegengehouden in je eigen persoonlijke groei en ontwikkeling?
2. Voel je je belast met emoties, problemen en behoeftes van je ouders?
3. Komen de behoeftes van je ouders voor die van jou?
4. Beïnvloedt de relatie met je ouders de opvoeding van jouw eigen kinderen negatief?
5. Ben je bang om je ouders voorbij te streven of teleur te stellen?
6. Zijn ze gekwetst of boos als jij het beter of anders doet dan zij?
7. Voel je je vaak schuldig als het over de relatie met je ouders gaat?
8. Manipuleren je ouders jou op een bepaalde manier?
9. Misbruik(t)en je ouders je, emotioneel, mentaal of fysiek, ook al is het subtiel?
10. Heb je geprobeerd over je gevoelens met ze te praten, maar lost dit niets op?
11. Heb je het gevoel dat je ouders jou niet echt kennen?
12. Zeggen je ouders dat ze zijn zoals ze zijn en willen ze niet kijken naar hun gedrag, als jij ze er op aanspreekt?
13. Zorgen je ouders voor problemen in je leven?

Afstand nemen van je ouders

Als je ja hebt geantwoord op een of meer van deze vragen en je voelt je belast of verwaarloosd door je ouders, kan dit een teken zijn dat je wat afstand nodig hebt om je persoonlijke groei en emotionele gezondheid en onafhankelijkheid te ontwikkelen.

Wat houdt dit in? Het betekent niet dat je verder weg moet gaan wonen. Het betekent niet dat je minder aardig tegen hen hoeft te zijn, je hoeft niet iets drastisch anders te doen. Afstand kan gecreëerd worden door jezelf als prioriteit te stellen en je eigen innerlijke antwoord te vinden op wat er tussen jullie gebeurt en hoe je hiermee om wilt gaan. Het kan een moeilijk en langdurig proces zijn om een gezonde relatie met je ouders te ontwikkelen of om uiteindelijk toch te beslissen dat je (tijdelijk of definitief) het contact wilt verbreken als dit voor jouw helingsproces nodig is.

Inner child therapie

Het schuldgevoel dat hiermee gepaard kan gaan is voor veel mensen onprettig, ook al kan je rationeel begrijpen dat je niet werkelijk schuldig bent aan wat er is misgegaan. Hoewel het nu als volwassene minder pijnlijk is dan vroeger, kan het nog steeds lastig zijn hier doorheen te gaan. Maar je bent nu volwassen, je bent niet langer afhankelijk van hen, je bent sterker en je kan beter begrijpen wat er is misgegaan.

Inner child therapy kan goed helpen bij dit proces. Door zelf goed voor je innerlijke kind te zorgen en zelf de liefdevolle ouder te zijn die je als kind zo nodig had, wordt je minder afhankelijk van je ouders, of van je partner, waarvan je stiekem nog steeds verwacht dat die de onvervulde behoeftes van je innerlijke kind moeten vervullen…